Απ: Τα γιοφύρια της Ηπείρου, .....όταν η ανάγκη γίνεται τέχνη !!!

σ' ευχαριστούμε Γιώργο (georgedim)...
Άψογη η παρουσίαση, η τεκμηρίωση, η φωτογράφιση και υπομονή... υπάρχει! clap1

Να επιχειρούσαμε- εσύ δηλαδή- μια τοποθέτηση τους επί χάρτου με συντεταγμένες; η μήπως είδει υπάρχει;

από **Georgedim** Σαβ 14 Ιαν 2017 - 14:10

Νικόλας Μητσόπουλος έγραψε: ....Να επιχειρούσαμε- εσύ δηλαδή- μια τοποθέτηση τους επί χάρτου με συντεταγμένες; η μήπως είδει υπάρχει; ....

Νικόλα, ....όταν θα γνωρίσουμε καθένα ξεχωριστά τα γεφύρια, θα υπάρχουν και οι συντεταγμένες. Τι ταξιδιωτική περιγραφή θα ήταν ....χωρίς συντεταγμένες. ....Μισές δουλειές θα κάνουμε Very Happy

.

Θα αφορούν όμως τον χώρο που είχαμε σταθμεύσει με το αυτοκινούμενο.

Από εκεί συνήθως υπάρχει σύντομο μονοπάτι (συνήθως σηματοδοτημένο) που οδηγεί στο γεφύρι, ...αν και κάποια λίγα βρίσκονται σχεδόν δίπλα στους επαρχιακούς δρόμους ή είναι ορατά απ΄αυτούς.

Δεν αμφέβαλα ούτε στιγμή!!!
Αν τώρα οι συντεταγμένες παραπέμπουν σε χώρους πάρκινγκ, άρα και ασφαλούς προσέγγισης.... smile1

Πώς να κρύψει την χαρά του ο ταξιδιάρης!!! dance

από **Maximos** Σαβ 14 Ιαν 2017 - 19:05

georgedim έγραψε:
Μάξιμε χαίρομαι που σας αρέσει, ... εξάλλου βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή (... υποσχέθηκα πως θα ξεχειμωνιάσουμε

Υλικό (....φωτογραφικό & λαογραφικό), ....υπάρχει άφθονο.

Όπως έγραψα και στην εισαγωγή, θα είναι ένα ... "λίγο" διαφορετικό ταξίδι, ... όπου η εικόνα θα "τροφοδοτείται" με θρύλους & παραδόσεις.

Η μεγαλύτερη και ... ίσως άγνωστη ομορφιά αυτών των γεφυριών, θεωρώ πως κρύβεται ..."κάτω" από τις πέτρες τους !!!

Μια χαρά Γιώργο ... μια χαρά.
... και πάρα πολλά ευχαριστούμε ...

από **Georgedim** Σαβ 14 Ιαν 2017 - 20:59

Δ’ ΜΕΡΟΣ :

Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν, ....επόμενο ήταν και το κόστος κατασκευής των γεφυριών να είναι ανάλογα υψηλό και μπορούσε να φθάσει μέχρι και τα 200.000 γρόσια (= 2.000 λίρες).

Έτσι την απόφαση για το κτίσιμο ενός γεφυριού έπρεπε να την πάρει ολόκληρο το χωριό και αν δεν υπήρχε βοήθεια από ευεργέτη – δωρητή εύπορο Έλληνα ή Τούρκο αξιωματούχο, τότε υποχρεώνονταν όλοι οι κάτοικοι να συνεισφέρουν στην ανέγερση του.

Γεφύρι Κούρτιας, Ι.Μ. Βουτσά (Ανατολικό Ζαγόρι)
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Σε περίπτωση «δωρητού» που αναλάμβανε εξ ολοκλήρου την κατασκευή, το γεφύρι έπαιρνε το όνομα του, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης εκ μέρους του χωριού.
Διαφορετικά οι κάτοικοι του χωριού αναλάμβαναν οι ίδιοι την ονοματοδοσία του γεφυριού.

Αναφέρεται στην λαογραφία πως για τους δωρητές η κατασκευή γεφυριού, ήταν μέσο κοινωνικής καταξίωσης και προσφοράς, γι΄ αυτό και η φράση «….γιοφύρι θα φκιάσεις αν κάμεις τούτο το καλό….», που είδαμε στο Β’ μέρος.
Υπήρχε επίσης και η δοξασία πως τέτοια έργα συνέβαλαν στη σωτηρία της ψυχής του δωρητή.

Το μόνο πρόσωπο που δεν έδινε το όνομα του στο γεφύρι ήταν συνήθως ο πρωτομάστορας, με εξαίρεση το γεφύρι του Μανώλη στον ποταμό Αγραφιώτη, στην Ευρυτανία.

Φυσικό επόμενο ήταν με τέτοιες δυσκολίες στην κατασκευή, να υπήρξαν και αποτυχίες. Περιπτώσεις που συχνά άγγιζαν τα όρια της τραγωδίας. Αρκετά γεφύρια χρειάστηκαν δυο και τρεις προσπάθειες μέχρι να στεριώσουν και κάποιες φορές όχι δίχως θύματα.

Γεφύρι Κούρτιας, Ι.Μ. Βουτσά (άποψη από τον παραπόταμο του Άραχθου, Βάρδα) :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Μα ο αυτοδίδακτος μάστορας έτσι μάθαινε να πορεύεται, αυτή ήταν η μοίρα του. Πάθαινε και μάθαινε.

Ο γνωστός θρύλος του γεφυριού της Άρτας σ’ αυτήν ακριβώς την αγωνία του πρωτομάστορα αναφέρεται. Για να σταθεί εκεί το γεφύρι, λένε, χρειάστηκε να θυσιαστεί στα θεμέλια η ίδια η γυναίκα του. Βαρύ το τίμημα.

Ας μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου ό,τι ξέφευγε απ’ το κοινό μέτρο φάνταζε στον απλό κόσμο ανεξήγητο, ίσως και δαιμονικό.
Για να μπορέσει να το δικαιολογήσει γέννησε ένα σωρό παραδόσεις, θρύλους, δοξασίες, προλήψεις, που δεν είναι τίποτα άλλο, παρά απλοϊκές, σε μορφή παραμυθιού, προσεγγίσεις του ανεξήγητου.

Η θυσιασμένη ανθρώπινη ψυχή, πίστευαν τότε όλοι, πως σαν "καλό στοιχειό" του νεόκτιστου γεφυριού, θα μπορούσε να κρατάει μακριά κάθε εχθρό του, θα εξιλέωνε τις «δαιμονικές» δυνάμεις, ….τους θεούς των ποταμών, οι οποίες μόνο έτσι θα επέτρεπαν παρέμβαση στο χώρο εξουσίας τους.

Γεφύρι Πετσιώνη, Φραγκάδες (Ανατολικό Ζαγόρι) :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Αναφέρεται μάλιστα στην λαϊκή παράδοση, πως στο γεφύρι της Άρτας, μαζί με την πρωτομαστόρισσα θυσίασαν μαζί έναν αράπη κι ένα βουβάλι, σύμβολα αντίστοιχα υπακοής και δύναμης.

Τον αράπη λέει η παράδοση τον χτίσανε στην τελευταία δεξιά καμάρα, το βουβάλι στην τελευταία αριστερά και την πρωτομαστόρισσα στη μέση. Και το χειμώνα, που το ποτάμι φουσκώνει, τους ακούς και τους τρεις τους να τσιρίζουν : «….βάστα πρωτομαστόρισσα, ….βάστα βουβάλι, ….βάστα και συ αράπη».

Μόνο μια φορά αμέλησαν το κράτημα. Ήταν, ….πάντα σύμφωνα με την παράδοση, τότε που πέρασε ένας γάμος κι ακούγοντας τη μουσική, τα όργανα, ευχαριστήθηκαν τόσο, που άρχισαν το χορό. Γι’ αυτό από τότε, οι γαμήλιες πομπές με τα «ψίκια» (= προικιά), διαβαίνουν τα γεφύρια σιωπηλά.

Η παράδοση αυτή επιβίωσε μέχρι και σήμερα σε κάποια χωριά της Ανατολικής Πίνδου.
Όταν μια γαμήλια πομπή έφτανε μπροστά σ’ ένα γεφύρι, οι οργανοπαίκτες σταματούσαν το τραγούδι, η νύφη και ο γαμπρός ξεπέζευαν από τα άλογα, το ίδιο και οι υπόλοιποι καλεσμένοι κι έτσι σιωπηλοί και κατηφείς, περνούσαν σιγά-σιγά στην άλλη όχθη.

Πίστευαν πως αν δεν τηρήσουν τούτο το έθιμο, τα «στοιχειά» της γέφυρας, συνειδητοποιώντας τη διαφορά του πάνω από τον κάτω κόσμο, θα παρατήσουν το κράτημα, θ’ αρχίσουν τα βογγητά μπορεί και το χορό, κι έτσι το γεφύρι θα τρίξει, θα κουνηθεί, μπορεί και να σωριαστεί μέσα στο νερό. Δεν θέλουν, λοιπόν, να προκαλέσουν την τύχη τους.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Διαβάζουμε στο βιβλίο του Ζήση Τζιαμούρτα, «Λαογραφική Πινακοθήκη των Καραγκούνηδων», πώς στα Καραγκουνοχώρια της ορεινής Καρδίτσας οι παλαιότεροι πίστευαν πως :
« ….στα γεφύρια έχουν την κατοικία τους τα κακά πνεύματα, όπως οι καλότυχες, οι λάμνιες, οι δράκοντες, οι νεράιδες και έβγαιναν τη νύχτα στους διαβάτες και τους φώναζαν στο όνομά τους.
Αν απαντούσαν με τη λέξη «ε» τον έλεγαν «εξ και έλα κοντά μου». Τον έπαιρναν τη φωνή του και στις σαράντα μέρες θα πέθαινε. Το αυτό γίνονταν κι αν κοιμόταν κοντά ή δίπλα στα γεφύρια.
Άμα όμως στο κάλεσμα απαντούσαν «ορίστε» δεν τον έπαιρναν τη φωνή του, γιατί τον όριζε, προστάτευε ο Θεός. Έτσι οι καλότυχες εξαφανίζονταν.
Πίστευαν επίσης πως έβγαιναν στα γεφύρια τα στοιχειώματα, όπως πρόβατα, αγελάδες, άνδρες με σπαθιά, γυναίκες γυμνές χορεύοντας και άλλες μαυροντυμένες, για να κάνουν κακό στους διαβάτες.
Φοβόνταν τα περάσουν τη νύχτα απ’ τα γεφύρια, για να μην τους μπλατσιάσουν (= συναπαντήσουν) τα κακά πνεύματα, όπως έλεγαν. Πάντα όταν περνούσαν τα γεφύρια, έκαναν το σταυρό τους. Και τα γρόσια πίστευαν πως στοιχειώνονταν και έκαναν θόρυβο τσιάγκα – τσιούγκα….».

Στην λαογραφία μας όμως καταγράφονται και άλλες ιστορίες & θρύλοι, με άλλου είδους αναφορές.

Στα χωριά του Ζαγορίου παραδείγματος χάριν, μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα, όταν μια γυναίκα έχανε στη γέννα το παιδί της, κατέβαινε στο πιο κοντινό γεφύρι, πετούσε μέσα στο νερά, από την κορυφή της καμάρας του, μία ή περισσότερες «αρκάδες» (τις όρθιες δηλαδή πέτρες που ασφάλιζαν το διάδρομο διάβασης), πετροβολώντας το νερό του ποταμού .
Πίστευε πως έτσι τιμωρούσε το ποτάμι, που το θεωρούσε υπεύθυνο για τον χαμό του παιδιού της.
Ήταν τέτοιες οι συνέπειες τούτης της περίεργης πράξης, που όπως θα ειδούμε και στη συνέχεια, πολλά γεφύρια στην περιοχή του Ζαγορίου κυριολεκτικά ….«ξεδοντιάστηκαν».

Για να αποδώσουμε μια «λογική» Rolling Eyes

εξήγηση, σε τούτη την αλλόκοτη πράξη, θα πρέπει να ανατρέξουμε αφενός στην ψυχολογία & αφετέρου στις δοξασίες πολύ παλιών χρόνων.

Είναι γνωστό ότι πίσω από κάθε μεγάλη λύπη, ….ενδόμυχα, φωλιάζει πάντα και μια ακαθόριστη ανάγκη, που ψάχνει απεγνωσμένα να βρει τον φταίχτη.

Στην περίπτωση της Ζαγορίσιας κυράς, μέσα από μια λανθάνουσα διαίσθηση στο υποσυνείδητο, φαίνεται να εντοπίζεται ο παλιός προστάτης της ευγονίας και της αφθονίας, ….ο θεός ποταμός, που όμως αυτήν την αδίκησε.
Κι ακολουθεί η εκδίκηση, πετροβολώντας τον και στην ουσία ξορκίζοντας τον, για την επόμενη φορά.
Υπάρχουν καταγραμμένες πολλές τέτοιες περιπτώσεις αντίδρασης στη λαϊκή συμπεριφορά.

Το ότι εδώ η γυναίκα του Ζαγοριού διαλέγει ένα γεφύρι για να τιμωρήσει το ποτάμι, δεν είναι τυχαίο. Πρόκειται ακριβώς για την κατασκευή (γέφυρι) που η ντόπια αντίληψη θεωρεί πως ταπείνωσε τον ατίθασο ποταμό, ενώνοντας τον.

Γεφύρι Δόλιανης (Κεντρικό Ζαγόρι) :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Γίνεται φανερό, πως όλες τούτες οι ιστορίες και τόσες άλλες παραλλαγές τους, που έχουν καταγραφεί στη λαογραφία, κινούνται στο μεταίχμιο φόβου και περηφάνιας, δέους και ευγνωμοσύνης, θέλοντας τον δημιουργό πρωτομάστορα πότε κατακτητή, πότε βλάστημο και πότε ευεργέτη, λυτρωτή.

Το γεφύρι που κατασκεύαζε εξυπηρετούσε βέβαια την κοινότητα και καμάρωνε για αυτό, ταυτόχρονα όμως τον βασάνιζε η σκέψη πως κάθε του επέμβαση στη Δημιουργία, ....όπως την όρισε ο ίδιος ο Θεός, αποτελούσε συμμαχία με τις δυνάμεις του κακού. Γι’ αυτό και πάντοτε ανησυχούσε για τις πιθανές συνέπειες, αυτής της παρέμβασης του, της διαταραχής που προκαλούσε στην αρμονία της φύσης.

Παρ’ όλα αυτά, ο απλός άνθρωπος συνέχισε να χτίζει γεφύρια. Έπρεπε, αφού αυτά ήταν μέσο επικοινωνίας & προϋπόθεση πολιτισμού. Έπρεπε ακόμη κι αν αυτό σήμαινε παρέκκλιση από τα καθιερωμένα, απ’ τα φυσιολογικά. Ο άνθρωπος πάντοτε προσαρμόζονταν στο περιβάλλον του και προσάρμοζε τη φύση στα μέτρα του.

Αφού σας ζάλισα λίγο με όλα αυτά τα γενικά Embarassed

, ….και απαραίτητα κατ’ εμέ, ....που όμως συνέβαλαν καταλυτικά στην ενίσχυση της απόκρυφης μαγείας και τον περισσό θαυμασμό των όσων είδαμε στο περσινό μας ταξίδι, ….θα περάσουμε να γνωρίσουμε λίγο καλύτερα, καθένα από τα γεφύρια που επισκεφθήκαμε.

Συνεχίζεται ……

από **Georgedim** Τετ 18 Ιαν 2017 - 17:46

Ε’ ΜΕΡΟΣ :

Βάση μας ήταν η όμορφη και φιλόξενη πόλη των Ιωαννίνων. Παραμείναμε συνολικά 4 ημέρες, από τις οποίες οι 2 αφιερώθηκαν σε εξορμήσεις στα πέριξ.

Με μόνιμο συνοδό τη γνωστή πρωϊνή ομίχλη, ξεκινούσαμε νωρίς, ώστε να έχουμε τον χρόνο να περιηγηθούμε και να επιστρέψουμε, ….μιας και οι χειμωνιάτικες μέρες είναι μικρές και τα αξιοθέατα πολλά Very Happy

.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Αφήνουμε τα αγουροξυπνημένα & μουντά Γιάννενα και φεύγουμε για τα Ζαγοροχώρια, με βόρεια κατεύθυνση (προς Κόνιτσα), ακολουθώντας την Π.Ε.Ο. Ιωαννίνων-Κοζάνης.

Το σημερινό πρόγραμμα περιλαμβάνει μια διαδρομή 110 χλμ., με είσοδο από το κεντρικό Ζαγόρι, Κουκούλι, Κήπους, Φραγκάδες, Δόλιανη, δυτική όχθη ποταμού Βάρδα και έξοδο από το ανατολικό Ζαγόρι, μέσω Μπαλντούμας.

Το σκαρίφημα της διαδρομής μας :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Σε 18 χλμ. από τα Γιάννενα, στην Μεταμόρφωση (Καρυές) Ιωαννίνων με την χαρακτηριστική εναέρια μεταλλική πεζογέφυρα, αφήνουμε την Π.Ε.Ο. και κατευθυνόμαστε δεξιά, ανηφορίζοντας προς Κεντρικό Ζαγόρι και τελικό προορισμό το Κουκούλι.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στο σημείο αυτό μια απαραίτητη, ….σύντομη, τοπογραφική-λαογραφική ενημέρωση.

Τα πανέμορφα και ξακουστά Ζαγοροχώρια είναι ένα δίκτυο από 46-48 χωριά σκορπισμένα πάνω στα βουνά, βορειοανατολικά της πόλης των Ιωαννίνων.

Δεν θα ήταν υπερβολή να χαρακτηρίσουμε την περιοχή βασίλειο της πέτρας, αφού η πέτρα δίνει τον τόνο και το χρώμα στους οικισμούς. Είναι μια περιοχή που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο ορισμός της αρμονίας μεταξύ ανθρώπου και φύσης.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Τα Ζαγοροχώρια χαμένα στη χρωματική παλέτα της πέτρας, του νερού και των δασωμένων πλαγιών, έχουν καταφέρει κυρίως να μεταφέρουν ανέπαφο στον 21ο αιώνα το άρωμα άλλων εποχών, όταν η μεγαλύτερη μαστοριά ήταν το λάξευμα της πέτρας και η μεγαλύτερη κατάκτηση το αρμονικό ταίριασμα ανθρώπων και κτιρίων με το μεγαλειώδες τοπίο που τα αγκαλιάζει.

Συγκρίνοντας βέβαια τις σημερινές εικόνες, με τις εντυπώσεις που είχαμε αποκομίσει μερικά (….είκοσι Razz

) χρόνια πίσω, η αλήθεια σε απογοητεύει.

Ο υπερβολικά πολύς τουρισμός έχει παραμερίσει την παράδοση, ....η υψηλή επισκεψιμότητα την γραφικότητα και ....το εύκολο κέρδος την ποιότητα υπηρεσιών.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η λέξη Ζαγόρι πρωτοεμφανίστηκε σε έγγραφο του 1321 και κοντολογίς σημαίνει "πίσω από τα βουνά".
Είναι ένα από τα πολλά τοπωνύμια της Ηπείρου, που προέρχονται από τα Σλαβικά, και πιο συγκεκριμένα από την πρόθεση «Za» που σημαίνει "πίσω" και το ουσιαστικό «Gora» που σημαίνει "βουνό" ή πιο σωστά "ο τόπος πέρα από το βουνό".

Προφανώς το βουνό ….πέραν του οποίου βρίσκονται, δεν είναι άλλο από το Μιτσικέλι, που υψώνεται βορειοανατολικά της πόλης των Ιωαννίνων.

Ονομασία μάλλον αδόκιμη, αν σκεφτεί κανείς ότι όλα αυτά τα χωριά βρίσκονται διάσπαρτα σε μια σχεδόν κυκλική περιοχή διαμέτρου περί τα 38 χλμ., μέσα σε βουνά και χαράδρες, που αποτελούν τα αδρά γεωγραφικά τους όρια.

Έτσι σαν «Δυτικό Ζαγόρι» χαρακτηρίζονται όσα χωριά βρίσκονται δυτικά του όρους Τύμφη (Γκαμήλα) προς την κοιλάδα του Βοϊδομάτη μέχρι την Κόνιτσα και την λάκκα Αώου (δηλαδή την κοιλάδα ανάμεσα στην Κόνιτσα και το όρος Βασιλίτσα),
- σαν «Κεντρικό Ζαγόρι» όσα χωριά βρίσκονται ανάμεσα στην Τύμφη και το Μιτσικέλι και τέλος
- «Ανατολικό Ζαγόρι», όσα βρίσκονται ανάμεσα στην Πίνδο και το Μιτσικέλι, προς την κοιλάδα του Βάρδα και του Ζαγορίτικου, που ενώνονται δημιουργώντας τον Διπόταμο ή Μπαλντούμα, που χύνεται στον Άραχθο.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Οι δρόμοι με αρκετές στροφές, ανήλιοι και στενοί σε κάποια σημεία, απαιτούν πολύ προσοχή όταν κινούμαστε με ογκώδη οχήματα, όπως τα αυτοκινούμενα, ιδίως λόγω και της αυξημένης κίνησης που πάντα υπάρχει.

Κλείνει η παρένθεση και συνεχίζουμε.

Ο ανηφορικός δρόμος αγκαλιάζει το όρος Μιτσικέλι, κατευθυνόμενος στην καρδιά του Ζαγορίου. Σε 10χλμ. στρίβουμε δεξιά προς Κήπους (ευθεία συνεχίζει για Βίτσα, Μονοδένδρι και Δυτικό Ζαγόρι).
Περνάμε την διασταύρωση για Δίλοφο και μετά από 1 χλμ., συναντάμε το πρώτο γεφύρι της διαδρομής, στα αριστερά μας.

Είναι το γεφύρι του καπετάν-Αρκούδα (N 39^ο 51’ 17.87” - E 20^ο 46’ 30.03”), που γεφυρώνει τον Ξηροπόταμο.

Το γεφύρι του καπετάν-Αρκούδα, ....στο χάρτη :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το σύγχρονο όνομα του, είναι προς τιμήν του σημαντικού Μακεδονομάχου καπετάν Αρκούδα ή Ούρσα στα Βλάχικα, προσωνύμιο που αποδόθηκε λόγω της τεράστιας σωματοδομής του κατά κόσμον Γεωργίου Λεπιντάτου, που σκοτώθηκε εδώ το 1906 από τους Οθωμανούς. Στο πλάτωμα εμπρός από το γεφύρι βρίσκεται πέτρινη στήλη-μνημείο προς τιμήν του.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η λαϊκή μούσα ύμνησε τον αδικοχαμένο Γεώργιο Λεπιντάτο με πλήθος δημοτικών τραγουδιών. Το γεφύρι αυτό στο οποίο σκοτώθηκε ονομάζονταν μέχρι τότε γεφύρι του Οβριού ή Εβραίου.

Ο λόγος της πρότερης ονομασίας ήταν ότι το γεφύρι αυτό, ….σύμφωνα πάντα με την παράδοση, κτίστηκε το 1806 με χορηγία 40 Ναπολεόντιων νομισμάτων διαβάζουμε, ….από τον Εβραίο Γιαννιώτη Σολομώντα Ματσίλη, που στο σημείο αυτό, είχε κινδυνέψει να χάσει τη ζωή του, κατά τη διάρκεια μιας κακοκαιρίας.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το γεφύρι αυτό βρίσκεται πάνω στο μονοπάτι, που εξυπηρετούσε παλιότερα την επικοινωνία του χωριού Δίλοφο με τα χωριά Κήπους και Ελάτη.

Στην ανατολική άκρη του γεφυριού υπάρχει σήμερα ένα πέτρινο εικόνισμα, ενώ παλαιότερα υπήρχε εδώ κοντά νερόμυλος.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Εμείς όμως θα συνεχίσουμε την περιήγηση μας, κινούμενοι βορειοανατολικά.

Συνεχίζεται ……

από Γιωργάκος Παρ 20 Ιαν 2017 - 10:55

Εκτός απο τα άγνωστα για πολλούς απο εμάς γεφύρια απολαμβάνουμε ταξίδι με ξενάγηση ........

Πολλές ευχαριστίες !
Αναμένουμε τη συνέχεια .

από **Georgedim** Σαβ 21 Ιαν 2017 - 21:54

ΣΤ’ ΜΕΡΟΣ :

Ακολουθώντας την «διαδρομή των γεφυριών» και ....τα μυστικά της Very Happy

, μετά από 1,5 χλμ. φτάνουμε σε ένα άλλο σημαντικό γεφύρι στα δεξιά μας.

Στο γεφύρι Νούτσου-Κόκορου (39^ο 51’ 43.46”Β - 20^ο 46’ 29.85”Α).
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτή την εικόνα.]

Είναι ίσως το καλύτερα διατηρημένο γεφύρι στη περιοχή και ένας από τους πιο φωτογραφημένους, γνωστούς και δημοφιλείς προορισμούς στο Ζαγόρι. Γεφυρώνει το Μπαγιώτικο ρέμα (που ξεκινά από τους Κήπους και χύνεται στο Βίκο (Βοϊδομάτη).

Εδώ στη λαογραφία αναφέρονται δύο εκδοχές για το πότε κτίστηκε.

Η πρώτη και επικρατέστερη θέλει το γεφύρι να κατασκευάστηκε το 1752 με δαπάνη του προεστού Νούτσου Κοντοδήμου από το χωριό Βραδέτο. Στο αριστερό στέλεχος του γεφυριού υπάρχει ακόμη και σήμερα εντοιχισμένη μια παλιά πέτρινη πλάκα, σπασμένη εδώ και πολλά χρόνια από σφαίρα.

Σύμφωνα με τον Κουκουλιώτη δάσκαλο Κώστα Λαζαρίδη, παλιότερα αναγραφόταν στην πλάκα αυτή, ως χρονολογία κτίσεως του γεφυριού το 1752.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η δεύτερη εκδοχή είναι του Ηπειρώτη δικηγόρου και δημοσιογράφου Ιωάννη Λαμπρίδη (1839-1891), που γράφει ότι το γεφύρι κτίστηκε το 1768 χάρη σε δωρεά του Νούτσου Καραμεσίνη από το χωριό Καπέσοβο.

Το πλέον πιθανό είναι το γεφύρι να κατασκευάστηκε στα μέσα του 18ου αιώνα (1752) από τον Νούτσο Κοντοδήμο και λίγα χρόνια αργότερα να ανακατασκευάστηκε από τον Καπεσοβίτη προεστό.

Αργότερα αναφέρεται πως συντηρήθηκε και από τον Αλέξη Νούτσο, γιο του Νούτσου Καραμεσίνη, που φρόντιζε ώστε να γίνεται ομαλά η επικοινωνία των χωριών του κεντρικού Ζαγορίου με τα Γιάννινα.

Το γεφύρι εξυπηρετούσε την επικοινωνία μεταξύ των χωριών Κουκούλι – Δίλοφο – Κήποι.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Παρά τις προσπάθειες συντήρησης του, το 1910 το γεφύρι υπέστη σοβαρές ζημιές λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών.

Τότε με την οικονομική ενίσχυση των γύρω τοπικών κοινοτήτων, του Τουρκικού δημοσίου (που είχε τότε την κατοχή της Ηπείρου), αλλά και ενός μυλωνά από το Κουκούλι που είχε την επιχείρηση του εκεί κοντά, του Γρηγόρη Κόκορου, το γεφύρι ξανά επισκευάστηκε.

Από τότε φέρει και το όνομα του Κόκορου, που για αρκετά χρόνια συνέχισε να το φροντίζει ώστε να βρίσκεται πάντα σε καλή κατάσταση.

Λέγεται μάλιστα πως έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στα καλντερίμια που υπήρχαν από τη μια και την άλλη πλευρά του γεφυριού, για να βρίσκονται πάντα σε καλή κατάσταση και να διευκολύνεται έτσι η διέλευση των φορτωμένων ζώων.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το 1940 με την κήρυξη του Β’Π.Π. πολέμου, δίπλα στο γεφύρι στήθηκε μια ξύλινη γέφυρα για να μπορούν ευκολότερα να μεταφέρονται πολεμοφόδια και τρόφιμα στον σταθμό ανεφοδιασμού του Ελληνικού στρατού, που υπήρχε στο χωριό Καπέσοβο, όπου και τελείωνε η αμαξιτή οδός.

Από εκεί οι γυναίκες της περιοχής φορτωνόταν τα υλικά αυτά με μουλάρια και σακίδια, και τα μετέφεραν πεζές, στο Βρυσοχώρι (πίσω από το όρος Γκαμήλα, στην λάκκα Αώου), μια απόσταση περίπου 40 χλμ., όπου ο Ελληνικός στρατός επιχειρούσε εναντίον των Ιταλών εισβολέων.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στην είσοδο της κοιλάδας των Ασπραγγέλων, που περάσαμε προηγουμένως, στο ύψωμα Ροντοβάνι, βρίσκεται το επιβλητικό μνημείο της "Ζαγορίσιας Γυναίκας της Πίνδου" (39°50'15.35"Β - 20°42'17.59"Α), αφιερωμένο στη μνήμη αυτών των γυναικών, που με αυταπάρνηση συνέβαλαν τα μέγιστα στον έγκαιρο ανεφοδιασμό των Ελληνικών δυνάμεων, που μάχονταν για να ανακόψουν την φασιστική εισβολή, η οποία μέσω της κοιλάδας του Αώου προσπαθούσε να φθάσει στο Μέτσοβο.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η «Γυναίκα της Πίνδου» στέκεται περήφανα εκεί, ατενίζοντας το Καλπάκι και την μαρτυρική Πίνδο. Αξίζει πιστεύω μια στάση και λίγα λουλούδια, ως φόρο τιμής για όλες αυτές τις σκληροτράχηλες γυναίκες.

Η ξύλινη αυτή κατασκευή παρασύρθηκε από τα φουσκωμένα νερά του ποταμού λίγους μήνες αργότερα της ίδιας χρονιάς. Σήμερα στην θέση της, υπάρχει η καινούργια τσιμεντένια γέφυρα.

Στο γεφύρι αυτό παρατηρούμε έναν πολύ έξυπνο κατασκευαστικό ελιγμό. Ο πρωτομάστορας προκειμένου να εκμεταλλευτεί το στένεμα του ποταμού, παρέκαμψε την ευθεία του δρόμου, χτίζοντας καλντερίμια που οδηγούν προς το γεφύρι, παράλληλα στην κοίτη του ποταμού.

Κοιτάζοντας από τον επαρχιακό δρόμο προς το γεφύρι, θα παρατηρήσουμε στα αριστερά μας έναν τεράστιο βράχο, ο οποίος αποτελεί αναρριχητικό πεδίο, όσων αγαπούν το άθλημα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στη σύγχρονη ιστορία του, στο γεφύρι αυτό έχουν γυριστεί πολλά διαφημιστικά spots καθώς και σκηνές από πολλά τηλεοπτικά σήριαλ.

Δίπλα στο γεφύρι, στην βόρεια (αριστερή) πλευρά του, στα ριζά του βράχου, υπάρχει μια σπηλιά που φέρει το όνομα ενός λήσταρχου του Ζαγορίου, με το όνομα Νταβέλης, ο οποίος επιδιδόταν σε προσβολές και σε ληστείες των Τουρκικών στρατευμάτων της περιοχής.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Φυσικά δεν πρόκειται για το θρυλικό λήσταρχο Χρήστο Νταβέλη (πραγματικό όνομα Χρήστος Νάτσιος), που έζησε στα μέσα του 19ου αιώνα και έδρασε στη Στερεά Ελλάδα, αλλά για τον Μακεδονομάχο Γιώργο Νταβέλη (κατά κόσμον Γεώργιο Δούκα) με καταγωγή από τη Γαλατινή Κοζάνης που έδρασε στη περιοχή του Ζαγορίου στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.

Η σπηλιά αυτή ονομάστηκε έτσι γιατί σύμφωνα με την ιστορική παράδοση της περιοχής, ο Γιώργος Νταβέλης μπήκε κάποτε σ΄αυτή την μικρή σπηλιά, μαζί με δυο συντρόφους του, για να κρυφτεί από τα Τουρκικά αποσπάσματα που τους καταδίωκαν.

Παρά το πολύ μικρό μέγεθος της σπηλιάς και ότι δίπλα από την σπηλιά πέρασε πολυάριθμο καταδιωκτικό απόσπασμα των Τούρκων, κανείς από τους Τούρκους δεν τους είδε.

Έτσι ο Νταβέλης και η συνοδεία του γλίτωσαν τη σύλληψη και αυτό το γεγονός το θεώρησαν ως θαύμα, το οποίο και απέδωσαν στην Αγία Παρασκευή, που η εκκλησία της βρίσκεται στον βράχο πάνω από το γεφύρι & την σπηλιά.

Λέγεται μάλιστα ότι μέσα στη σπηλιά ο Νταβέλης έδωσε εντολή και κτίστηκε ένα μικρό εικονοστάσι, αφιερωμένο στην Αγία Παρασκευή (….που σήμερα δεν υπάρχει).
Σε ανάμνηση αυτού του ιστορικού γεγονότος λοιπόν, η σπηλιά πήρε το όνομα του Γιώργου Νταβέλη.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Να μείνουμε όμως λίγο ακόμη σ’ αυτό το γεφύρι και να γνωρίσουμε το ρόλο του, ως ένα είδος «ιδιότυπου» λαϊκού δικαστηρίου, ….που έχει καταγραφεί στη λαογραφία μας.

Διαβάζουμε από το βιβλίο του Σπύρου Μαντά, «Το γεφύρι και ο Ηπειρώτης» : «….του Κόκορου το γιοφύρι, ήταν έτσι φτιαγμένο, που το χρησιμοποιούσαν για να τιμωρούν τους ζωοκλέφτες.
Να πως γινόταν. Όταν έναν τον υποψιάζονταν ή τον έπιαναν να κλέβει, κι αυτός διαμαρτυρόταν ότι όλα είναι ψέματα, είναι αθώος, και τέτοια, του έλεγαν : “Πάρε αυτή τη γίδα, βάλτη στον ώμο και πέρνα από ’δω να πας πέρα”. Αλλά να είναι το γιοφύρι πλημμυρισμένο.
Αν περνούσε με τη γίδα, ήταν αθώος, ήταν απόδειξη. Όσοι όμως πνίγονταν, ήταν ένοχοι. Γι’ αυτό τιμωριούνταν…».

Παρατηρούμε, ….διαβάζοντας όλες αυτές τις θρυλούμενες ιστορίες, ….ότι στην αντίληψη του αγράμματου λαού της υπαίθρου μας, υπήρχε βαθιά ριζωμένη η δοξασία ότι ο ποταμός κρύβει δυνάμεις και εξουσίες, που εκφράζονται μέσα από διάφορες εκδηλώσεις μυστικισμού και απόδοσης θείας δίκης.

Συνεχίζεται ……..

από caminador Δευ 23 Ιαν 2017 - 20:58

από **Georgedim** Τετ 25 Ιαν 2017 - 21:51

Ζ' ΜΕΡΟΣ :

Επόμενη στάση μας το κοντινό ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, που γνωρίσαμε προηγουμένως, ….στο θρύλο για τη σπηλιά Νταβέλη. Δεν είναι γεφύρι, ….κουβαλάει όμως τους δικούς της θρύλους.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Αν και στην ουσία είναι χτισμένο στην κορυφή του βράχου, που υψώνεται πάνω από τη βόρεια όχθη της γέφυρας Νούτσου-Κόκκορη, ....η προσπέλαση του γίνεται 1 χλμ. βορειότερα, από τον επαρχιακό δρόμο με κατεύθυνση τους Κήπους (39°51'48.44"Β - 20°46'41.38"Α).

Το απότομο, ανηφορικό μονοπάτι αρχικά με σκαλοπάτια και ακολούθως μέσα στο δρυοδάσος, μας «ξεκουράζει» με τις εικόνες που μας προσφέρει στην γύρω περιοχή.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η εκκλησία ανήκει στο παρακείμενο χωριό Κουκούλι και θεωρείται μια από τις παλιότερες της περιοχής. Είναι άγνωστο το πότε κτίστηκε. Εικάζεται ότι έχει κτιστεί από μέλη μιας παλιάς αρχοντικής οικογένειας του Κουκουλίου.

Σε παλιότερους χρόνους, μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα, δίπλα στο εκκλησάκι υπήρχαν κτίσματα, στα οποία ιστορείται πως ζούσαν κάποιες καλόγριες και τα χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι του χωριού, ως «καθαρτήριο».

Δηλαδή από εδώ περνούσαν υποχρεωτικά & παρέμεναν για 40 ημέρες, όλοι οι άνθρωποι που ερχόταν από μακριά και ήθελαν να μείνουν στο χωριό.
Η είσοδος τους στο Κουκούλι τους επιτρεπόταν μόνο αν στο διάστημα αυτό δεν παρουσίαζαν κάποιο σύμπτωμα αρρώστιας.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Οι μοναχές που ζούσαν εδώ τους φρόντιζαν και όσους πέθαιναν τους έθαβαν σε χώρους που βρίσκονταν κοντά στην εκκλησία.
Το 1934-35 που στη περιοχή ανοιγόταν ο επαρχιακός δρόμος Μετσόβου-Κήπων, οι εργασίες έφεραν στο φως αρκετούς τέτοιους τάφους.

Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής το 1944 έπαθε μεγάλες ζημιές, από φωτιά που της έβαλαν τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής.

Ήταν η περίοδος όπου οι Γερμανοί σταδιακά αποχωρούσαν και τοποθετούσαν στρατεύματα στη περιοχή του Ζαγορίου, ώστε να εξασφαλίσουν ανοικτό το οδικό δίκτυο Ιωαννίνων – Καλαμπάκας.

Το εσωτερικό του ναϋδρίου :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Μια ομάδα Γερμανών που περνούσε από εκεί, δέχτηκε τα πυρά νεαρών ανταρτών, που ήταν κρυμμένοι στα παρακείμενα υψώματα. Οι Γερμανοί ανταπέδωσαν τα πυρά, σκόρπισαν την ομάδα των νεαρών και ….κατά την προσφιλή «πολιτισμένη» τακτική τους, ….για εκδίκηση πυρπόλησαν τη μικρή εκκλησία που βρισκόταν στο ύψωμα.

Βλέπετε η ομορφιά της Ελλάδας μας δεν βρίσκεται μονάχα στο απαράμιλλο φυσικό περιβάλλον της, ….αλλά στις τόσες ιστορίες και τους θρύλους που φωλιάζουν καλά κρυμμένοι σε πολλά μέρη της, …..αντιστεκόμενοι "όπως & όσο" μπορούν, στη λήθη της παγκοσμιοποίησης και όπου ….η γνώση τους ανεβάζει κατακόρυφα την προστιθέμενη αξία & σημασία κάθε τόπου, που επισκεπτόμαστε.

Η "θέα", ....από την κορυφή του βράχου :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η ώρα κόντευε 10.00 π.μ. και αποφασίσαμε μια επίσκεψη στο κοντινό χωριό Κουκούλι, που αποτελεί ένα από τα παλαιότερα, πιο αντιπροσωπευτικά και ομορφότερα (….κατ’ εμέ Cool

) χωριά του Ζαγορίου.

Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε πως το Κουκούλι, μαζί με το Δίλοφο και το Μικρό Πάπιγκο είναι τα τρία χωριά του Ζαγορίου, στα οποία δεν επιτρέπεται να μπει κανείς με το αυτοκίνητο (….ως επισκέπτης Razz

). Παρκάρεις έξω από το χωριό και μπαίνεις με τα πόδια από κάποιο λιθόστρωτο καλντερίμι. Περίπου το ίδιο ισχύει και για το χωριό Καπέσοβο.

Σταθμεύσαμε στον ευρύχωρο χώρο στάθμευσης στη δυτική είσοδο του χωριού (39°52'13.98"Β - 20°46'24.19"Α) και εκμεταλλευόμενοι τον ζεστό ήλιο που είχε ξεπροβάλλει, το περιδιαβήκαμε & το φωτογραφήσαμε.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στην συνέχεια απολαύσαμε το «δεκατιανό» μας, ….κάτω από τον αιωνόβιο πλάτανο, που χρονολογείται από το 1813 και βρίσκεται στο προαύλιο του παραδοσιακού καφέ-ταβερνείου «ο Βικογιατρός», του φιλόξενου και παλαιού γνώριμου μας κυρ-Νίκου,….συνοδεία της γευστικότατης τοπικής αλευρόπιτας.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στο σημείο αυτό μια απαραίτητη ….γνωσιολογική παρένθεση, σχετική με το όνομα του καφενείου.

Η χαράδρα του Βίκου, ακόμη και σήμερα θεωρείται «φαρμακείο της φύσης» λόγω της πληθώρας αρωματικών φυτών και βοτάνων που ευδοκιμούν στα τοιχώματα των φαραγγιών της.

Την εποχή της Τουρκοκρατίας, οι πρακτικοί γιατροί της ευρύτερης περιοχής, έγιναν ιδιαιτέρως ονομαστοί και περιζήτητοι σε όλη την Ελλάδα, εξαιτίας της ενασχόλησης τους με την γνώση, τη συλλογή και την χρήση των βοτάνων της χαράδρας και γι’ αυτό ονομάζονταν «Βικογιατροί».

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στην πλατεία αυτή έχει γυριστεί και το τηλεοπτικό spot γνωστής φέτας, …..όπως μας πληροφόρησε, καμαρώνοντας ο κυρ-Νίκος.

Απέναντι από τον καφενέ βρίσκεται η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου και δίπλα ακριβώς υπάρχει ένα μικρό διώροφο κτιριακό συγκρότημα, που τον μεν ισόγειο χώρο αποτελούν το ιστορικό εκκλησάκι της Ζωοδόχου πηγής, ….με την παράδοση να θέλει να έχει αρχικά κτιστεί τον 12^ο αι. μ.Χ., μαζί με τρεις πετρόκτιστες βρύσες, ενώ στον πρώτο όροφο βρίσκονται το παλιό σχολείο (που λειτουργούσε μέχρι το 1936), μεσοτοιχία με το κελί (= την παλιά κατοικία του ιερέα του χωριού).

Η εκκλησία Κοιμήσεως Θεοτόκου :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Για το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής και το Κουκούλι υπάρχει ο εξής θρύλος.

Στην περιοχή αυτή παλιά δεν υπήρχε χωριό παρά μονάχα βοσκούσαν εδώ τα ζώα τους οι κάτοικοι από ένα άλλο χωριό, που λέγονταν Τσέρνιτσα (= μαύρη γη) και που ήταν πάνω - κάτω μια ώρα ανατολικά από το Κουκούλι (κοντά στους Κήπους, περί τα 15 λεπτά περίπου, σώζονται μερικά λείψανα από το χωριό αυτό και η τοποθεσία λέγεται σήμερα «Χαλάσματα» ή «Παλιόσπιτα»).

Κάποια μέρα λοιπόν, ένας τσομπάνης από την Τσέρνιτσα έχασε ένα τραγί. Έψαξε δω, έψαξε κει για να το βρει. Τελικά το βρήκε χωμένο μέσα σε μια πυκνή βατιά, από την οποία έβγαινε και λιγάκι νερό.

Το διώροφο συγκρότημα, δίπλα στην εκκλησία :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Μπαίνοντας ο τσομπάνης μέσα στην κρυψώνα του τραγιού για να το βγάλει έξω, βρήκε εκεί και μια εικόνα της Παναγίας, που λέγεται πως ήταν από την εκκλησία της Τσέρνιτσας.
Πήρε την εικόνα τότε ο τσομπάνης και την πήγε και την τοποθέτησε πάλι στην κανονική της θέση στην εκκλησία της Τσέρνιτσας.

Μα τι παράξενο πράγμα !!
Η εικόνα αυτή έφυγε πάλι από την εκκλησία και ξαναβρέθηκε στην βατιά. Και πάλι την ξανάφεραν στην εκκλησιά. Αλλά και πάλι έφευγε με μαγικό τρόπο και έρχονταν στον υγρότοπο της βατιάς.

Η είσοδος της Ζωοδόχου Πηγής :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Οι απλοϊκοί εκείνοι άνθρωποι απέδωσαν το γεγονός αυτό σε θαύμα και γι αυτό (….κατά μία εκδοχή) έφυγαν από την Τσέρνιτσα και ήρθαν κι έφτιαξαν το χωριό στο Κουκούλι, σύμφωνα με τη θεϊκή θέληση.

Πάνω στον υγρό τόπο της βατιάς έκαμαν εκκλησούλα και την αφιέρωσαν στην μνήμη της Ζωοδόχου Πηγής, που γιορτάζει την Παρασκευή της Διακαινησίμου, οπότε και πανηγυρίζει το χωριό.

Κατά την άλλη, …..την μη θεολογική εκδοχή Cool

, οι κάτοικοι της Τσέρνιτσας την εγκατέλειψαν και ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο Κουκούλι, γιατί το μέρος εκεί ήταν ανήλιο, υγρό και είχε πολλά φίδια, που δημιουργούσαν προβλήματα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Από τις βρύσες που υπάρχουν δίπλα στην εκκλησία, τη μια από αυτές λέγεται πως την έκτισε ο γραμματικός του Αλή-πασά, Μάνθος Οικονόμου, γι’ αυτό ονομάζεται και βρύση Μπασιά-Μάνθου.

Λίγο πιο πάνω από το συγκρότημα αυτό υπάρχει και μια άλλη βρύση που λέγεται «Σιοποτούρι» (= από το Σλαβικό «sopot» = πηγή) και οι ντόπιοι την αποφεύγουν, γιατί λένε πως δεν έχει καλό νερό Rolling Eyes

.

Συνεχίζεται …..

από **Georgedim** Σαβ 28 Ιαν 2017 - 20:54

Η’ ΜΕΡΟΣ :

Αφού ανακτήσαμε δυνάμεις στην πλατεία του χωριού, στο «μεσοχώρι» που λένε οι Ζαγορίσιοι, ακολουθήσαμε το παλιό μονοπάτι που ξεκινά από το Κουκούλι με κατεύθυνση την Βίτσα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Προορισμός μας το γεφύρι του Μίσιου και η κοντινή «Σκάλα της Βίτσας», μια από τις λίγες διασωζόμενες και συντηρημένες Ζαγορίσιες «σκάλες» (= λιθόστρωτα μονοπάτια με κλιμακωτή διαμόρφωση αραιών σκαλοπατιών).

Για τους λάτρεις των πεζοπορικών εξορμήσεων, η διαδρομή Κουκούλι – Βίτσα ή και αντιστρόφως αποτελεί κλασική επιλογή. Εμείς φθάσαμε ως τη «σκάλα της Βίτσας» και επιστρέψαμε, ….μιας και είχαμε αφήσει το αυτοκινούμενο στο Κουκούλι, ....αφού πληροφορηθήκαμε πως δεν υπάρχει χώρος στάθμευσης κοντά στο γεφύρι.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Κατηφορίζοντας για λίγο το δρόμο Τσεπέλοβου-Κήπων, φθάνουμε στην είσοδο του μονοπατιού (υπάρχει μια μικρή πινακίδα).
Αρχικά χωμάτινο και στη συνέχεια πλακόστρωτο καλντερίμι, κατηφορίζει μέχρι να φθάσουμε στο γεφύρι του Μίσιου.

Χρειαστήκαμε 25-30 λεπτά, από το χωριό. Απαιτεί μια κάποια προσπάθεια στην επιστροφή, ….μιας και είναι μονίμως ανηφορικό. Το γεφύρι είναι κτισμένο στην φυσική είσοδο της χαράδρας του Βίκου, πάνω από τον Βοϊδομάτη ποταμό.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Κτίσθηκε στα μέσα του 18^ου αιώνα από τον Ηπειρώτη άρχοντα Αλέξη Μίσιο, η οικογένεια του οποίου διατηρούσε εδώ δίπλα υδρόμυλο, ο οποίος λειτουργούσε, σύμφωνα με τους ντόπιους, μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα.

Το σημερινό γεφύρι έχει τροποποιηθεί ως προς την αρχική του κατασκευή, μιας και αντικαταστήθηκαν οι λιγοστές «αρκάδες» που είχαν απομείνει στο κατάστρωμα του, ….με το προστατευτικό στηθαίο που βλέπουμε σήμερα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Λόγος της αντικατάστασης υπήρξε η παλιά Ζαγορίσια αντίληψη, που γνωρίσαμε στο Δ’ μέρος, όπου κάθε γυναίκα που δεν έφερνε στον κόσμο ζωντανό παιδί, ανέβαινε στο γεφύρι και έριχνε και μια από τις αρκάδες του στο ποτάμι, ….«ξεδοντιάζοντας» το.

Αποτελεί ένα μέρος απόλυτης ηρεμίας & γαλήνης, μιας και όντας μη προσπελάσιμο με αυτοκίνητο, οι επισκέπτες του είναι ελάχιστοι έως πολύ λίγοι.

Εδώ φθάνουν μοναχά ψαγμένοι ταξιδιώτες απολαμβάνοντας το μονοπάτι προς τη Βίτσα και κάποιοι ορειβάτες-αναρριχητές, που δοκιμάζουν τις ικανότητες τους στις αναρριχητικές διαδρομές που έχουν χαραχθεί πάνω στους εντυπωσιακούς βράχους, ακριβώς δίπλα από το γεφύρι.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Οι βράχοι αυτοί στην τοπική διάλεκτο ονομάζονται «κουκούλες» (=μεγάλες πέτρες), υπάρχουν διάσπαρτες σε όλη την περιοχή και σε αυτές λέγεται πως οφείλει το όνομα του, το γειτονικό χωριό Κουκούλι.
Ο εντυπωσιακός αναρριχητικός βράχος, δίπλα στο γεφύρι αποκαλείται «πύργος των ψυχών».

Σύμφωνα πάντα με την τοπική παράδοση ένας βαρύς χειμώνας στις αρχές του 20^ου αιώνα, έφραξε με φερτά υλικά τα τόξα του γεφυριού, δημιουργώντας λίμνη μέχρι την κοντινή γέφυρα του Νούτσου-Κόκκορη και καλύπτοντας το γεφύρι κάτω από το νερό. Το γεφύρι όμως άντεξε την πίεση των νερών και έκτοτε θεωρείται από τα πιο γερά γεφύρια.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Περνώντας το γεφύρι, το μονοπάτι χωρίζεται, με το ένα τμήμα του να ανηφορίζει προς τη Βίτσα. Το τμήμα του λιθόστρωτου μονοπατιού από το γεφύρι μέχρι την Βίτσα, ονομάζεται «σκάλα της Βίτσας» και αποτελεί ένα ακόμη από τα αξιοθέατα του Ζαγορίου.

Το άλλο μονοπάτι, που κινείται νοτιοανατολικά σχεδόν παράλληλα με το ποτάμι, οδηγεί στο χωριό Δίλοφο. Εμείς αφού βγάλαμε τις απαραίτητες αναμνηστικές φωτογραφίες, επιστρέψαμε, …γιατί κόντευε μεσημέρι και είχαμε πολλά ακόμη να δούμε.

Πολύ κοντά στο Κουκούλι με κατεύθυνση προς τους Κήπους, βρίσκεται το επόμενο γεφύρι που θα γνωρίσουμε, αυτό του Πλακίδα ή Καλογερικό (N 39^ο 51’ 44.38” - E 20^ο 47’ 09.92”).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Ακόμη ένα πολύ γνωστό και με μεγάλη επισκεψιμότητα γεφύρι του Ζαγορίου, που αποτελεί ένα θαυμάσιο δείγμα υψηλής λαϊκής τεχνικής και αισθητικής της τότε εποχής. Είναι ένα από τα λιγοστά τρίτοξα γεφύρια που σώζονται μέχρι σήμερα και ίσως το μοναδικό με απόλυτη αρμονία των ημικυκλικών τόξων του, ….που παρακαλώ είναι όλα ισομεγέθη.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Παρατηρώντας το ψηλά από το δρόμο εντυπωσιάζει το καλλίγραµµο σχήμα της επιφανείας του, που ακολουθεί το σχήμα των τόξων, µοιάζοντας σαν να κυµατίζει πάνω από τη ρεµατιά, για το λόγο αυτό του έχει δοθεί ο χαρακτηρισμός «κάμπια εν κινήσει».

Γεφυρώνει το Βικάκι (= μικρός Βίκος, η δεύτερη μεγάλη χαράδρα της περιοχής μετά αυτήν του Βίκου, που ξεκινά από το Τσεπέλοβο και φθάνει μέχρι τους Κήπους), αμέσως μετά την σμίξη του με το Μπαγιώτικο ρέμα (= Μπάγια, ήταν το παλαιότερο όνομα των Κήπων).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το γεφύρι αν και βρίσκεται κοντά στο χωριό Κήπους (από το γεφύρι βλέπεις στο βάθος της ρεµατιάς το χωριό), ανήκει στο Κουκούλι, αφού μέγας χορηγός του υπήρξε Κουκουλιώτικη οικογένεια.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Στο σημείο αυτό υπήρχε αρχικά ένα ξύλινο γεφύρι, που είχε φτιάξει ο προεστός Ζώτος Ρούσσης από τους Νεγάδες, στα μέσα του 18^ου αιώνα.
Το ξύλινο γεφύρι εξυπηρετούσε τις μετακινήσεις των κατοίκων των γύρω χωριών, στις αγροτικές, κτηνοτροφικές και υλοτομικές εργασίες τους.

Σύμφωνα με τη λαογραφία, υπήρχε εκεί και ένας νερόμυλος που ήταν από τους παλαιότερους της περιοχής, χρονολογούμενος από τα τέλη του 17^ου αιώνα.
Όταν πέθανε ο μυλωνάς, οι κληρονόμοι του πούλησαν τον μύλο στο κοντινό μοναστήρι του Προφήτη Ηλία Βίτσας.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το παλιό ξύλινο γεφύρι όμως δεν ήταν ασφαλές για τους διερχόμενους και γκρεμιζόταν αρκετά συχνά. Αυτό οδήγησε, στις αρχές του 19^ου αιώνα, τον τότε ηγούμενο της μονής, ονόματι Σεραφείμ, να διαθέσει 20.000 γρόσια, για να γίνει αυτό το πανέμορφο πέτρινο γεφύρι.

Έκτοτε το γεφύρι ονομάστηκε «Καλογερικό», όπως και ο διπλανός μύλος που είχε αγορασθεί από το μοναστήρι και σήμερα δεν υπάρχει πια.

Για τη χρήση του γεφυριού, διαβάζουμε στα «Ηπειρώτικα Μελετήματα», έκδοση της Ε.Η.Μ. (Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών), ακολουθώντας τη χαρακτηριστική, ιδιόρυθμη ντοπιολαλιά :
«….Το γιατί τόφκιακαν ; ακούστητο. Για να περνάν, ετότες, οι χωριανοί απ’ τα χωριά Μπούλτσι (σημείωση γράφοντος : σλάβικη ονομασία της σημερινής Ελάτης), Ντοβρά (= Ασπράγγελλοι) κι Σουπουτσέλι (= Δίλοφο) κι νάρχονται στον Καλοερκό το Μύλο, να κουβαλάν με τα μπλάρια τους οι Κουκλιώτες ξύλα, κλαρί κτλ από την «Πετούρνα» κι να παν πέρα στα «Κεφάλια της Μπίκαινας» για να βουσκάν τα Κουκλιώτικα τα γίδια….».

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το δεύτερο όνομα, δηλαδή του Πλακίδα, άρχισε να χρησιμοποιείται μετά το 1863 ή 1866, όταν επισκευάσθηκε από τους εύπορους Κουκουλιώτες Αλέξη Πλακίδα (ή Κανέτσο) και τον αδερφό του Ανδρέα, που ζούσαν στη Δακία (= σημερινή Ρουμανία, Μολδαβία). Αναφέρεται πως ξόδεψαν για την επισκευή 400 φλουριά ή 21.000 γρόσια.

Υπήρχε μάλιστα και σχετική κτητορική επιγραφή για την επισκευή του, η οποία όμως σήμερα δεν διαβάζεται, αλλά ευτυχώς την έχει καταγράψει στα αρχεία του ο λαογράφος Κουκουλιώτης δάσκαλος Κώστας Λαζαρίδης.
Ο ίδιος μας πληροφορεί ότι τα παλιότερα χρόνια, στο μονοπάτι που ένωνε το Κουκούλι με το Καλογερικό γεφύρι, υπήρχε μια από τις ωραιότερες «σκάλες» του Ζαγορίου.

Το 1912 ο Ευγένιος Πλακίδας (γιός του Ανδρέα Πλακίδα) συντήρησε και αυτός το γεφύρι, χτίζοντας εκεί και μια βρύση που υπάρχει μέχρι σήμερα και λέγεται «Βρύση του Πλακίδα». Έκτοτε οι απόγονοι της οικογένειας Πλακίδα, δεν έπαψαν να δαπανούν για τούτο το γεφύρι, θεωρώντας το οικογενειακό τους έργο.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Μέχρι το 1964 αναφέρεται πως έγιναν άλλες τρεις επισκευές. Είναι από τα πιο φαρδιά ηπειρώτικα γεφύρια, με πλάτος που ξεπερνά τα 3 μέτρα (το σύνηθες πλάτος των περισσότερων ηπειρώτικων γεφυριών είναι κοντά στα 2 μέτρα), γι’ αυτό και οι «αρκάδες» του είναι τοποθετημένες αραιά και έχουν κυρίως διακοσμητικό ρόλο, αφού δεν συνέτρεχαν άμεσοι λόγοι ασφαλείας στη διέλευση του.

Στην πολύπαθη ιστορία του γεφυριού, διαβάζουμε ακόμη μία περιπέτεια του. Σύγχρονη αυτή τη φορά.

Το 1977 λοιπόν, ένας εργολάβος είχε αυθαίρετα εγκαταστήσει «σπαστήρα» στη περιοχή για την εξόρυξη αδρανών υλικών (να σημειώσουμε πως νομοθετικό πλαίσιο για τη χωροθέτηση-λειτουργία λατομείων στην χώρα μας, ψηφίστηκε μετά το 1984).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Από τις αλλεπάλληλες εκρήξεις όμως κινδύνευε το γεφύρι να υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές. Χάρη στην έγκαιρη κινητοποίηση ευαισθητοποιημένων κατοίκων της περιοχής, καθώς και της αρχαιολογικής υπηρεσίας, ο «σπαστήρας» απομακρύνθηκε και το γεφύρι σώθηκε.

Αν και τελικά το γεφύρι σώθηκε, το τοπίο της περιοχής αλλοιώθηκε σημαντικά, αφ’ ενός από τα κατάλοιπα της λειτουργίας του λατομείου, αφ’ ετέρου από την κατασκευή του ασφάλτινου δρόμου πάνω από το γεφύρι, που οδήγησε στην καταστροφή μεγάλου τμήματος της παλιάς «σκάλας» του Κουκουλίου, που συνέδεε το γεφύρι με το χωριό, όπως αναφέρει ο ιστοριοδίφης Κώστας Λαζαρίδης, στο βιβλίο του για το Κουκούλι.

Συνεχίζεται …….

από **Maximos** Κυρ 29 Ιαν 2017 - 20:46

georgedim έγραψε: ... Το 1977 λοιπόν, ένας εργολάβος είχε αυθαίρετα εγκαταστήσει «σπαστήρα» στη περιοχή ...

... άλλη μια Ελληνική "λεβεντιά" ...
Πάλι καλά, που τα χειρότερα αποτράπηκαν ... ευτυχώς ...

Να 'σαι καλά Γιώργο ... όπως πάντα, κατατοπιστικότατος ...
Εκτός από τις φωτογραφίες, η παράθεση των χαρτών με τις σημειώσεις των γεφυριών ... ανεβάζει τον πήχη ...

Εσύ συνεχίζεις ... εμείς απολαμβάνουμε (... και μαθαίνουμε επίσης ...!).

από **Georgedim** Παρ 3 Φεβ 2017 - 21:42

Θ’ ΜΕΡΟΣ :

Λίγες εκατοντάδες μέτρα παρακάτω, με κατεύθυνση προς τους Κήπους, ....σχεδόν στην είσοδο του χωριού, συναντάμε ακόμη ένα γεφύρι στα αριστερά μας.

Το γεφύρι του Κοντοδήμου ή Λαζαρίδη (39°51'50.65"Β - 20°47'21.74"Α ).
Ο χώρος στάθμευσης (συντεταγμένες) είναι μικρός και αν δεν μπορέσετε να σταθμεύσετε, καλό θα είναι να πάτε μέχρι το κοντινό ευρύχωρο πλάτωμα στο κέντρο του χωριού (39°51'50.22"Β - 20°47'32.91"Α), δίπλα στη ταβέρνα «Μαχαλάς».

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Είναι από τα παλαιότερα γεφύρια της περιοχής. Άρχισε να κτίζεται το 1753 με χρήματα του Τόλη Κοντοδήμου, από το Βραδέτο, που ήταν διερμηνέας της Γαλλικής πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη. Ολοκληρώθηκε το 1764.

Βρίσκεται στη θέση «Καντήλα», που οριοθετεί το νότιο άκρο του φαραγγιού Βικάκι. Από το γεφύρι αυτό περνούσε, παλαιότερα, το μονοπάτι που ένωνε το Κουκούλι με τους Κήπους. Η δεύτερη ονομασία του, «του Λαζαρίδη», οφείλεται στην ύπαρξη δίπλα στο γεφύρι του ομώνυμου μύλου.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Ο νερόμυλος του Γιάννη Λαζαρίδη είχε την εξής ιδιαιτερότητα. Τα νερά για τον μύλο, συγκεντρώνονταν σε μια φυσική δεξαμενή, 400-500 μέτρα πιο μακριά, και από εκεί έρχονταν στο μύλο. Αυτό του έδινε το πλεονέκτημα ότι μπορούσε να έχει νερό, ακόμη και όταν η ρεματιά στέρευε, αποκτώντας έτσι δυνατότητα μεγαλύτερης λειτουργίας, συγκριτικά με άλλους γειτονικούς μύλους.

Τα ερείπια του νερόμυλου :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Ο μύλος λειτούργησε αδιαλείπτως για 200 χρόνια, μέχρι το 1950. Για κάποια χρόνια μετά χρησίμευσε ως στάβλος, πριν εγκαταλειφτεί οριστικά και αρχίσει να καταρρέει.
Σήμερα στο σημείο που άλλοτε στεκόταν ο παλιός αυτός νερόμυλος έχουν απομείνει μόνο κάποια χαλάσματα του.

Δεξιά της φωτογραφίας, ...διακρίνεται το πλακόστρωτο μονοπάτι :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Όπως κοιτάζουμε από τον επαρχιακό δρόμο προς το γεφύρι, στα δεξιά μας θα εντοπίσουμε το μονοπάτι που θα μας οδηγήσει σε 2-3΄ στο γεφύρι, που απέχει μόλις 150 μ. από την άσφαλτο. Από κάτω κυλάει ο ομώνυμος με το φαράγγι ποταμός Βικάκης, του οποίου οι πηγές βρίσκονται ψηλότερα, δίπλα στη Ι.Μονή Ρογκοβού, στο χωριό Τσεπέλοβο.

Αν σας αρέσουν τα extreme sports Very Happy

, ….μπορείτε να περπατήσετε (…με κατάλληλο εξοπλισμό), την χαράδρα Βικάκι, προς Ι.Μ. Ρογκοβού και Τσεπέλοβο και να θαυμάσετε το βόρειο άκρο της χαράδρας, που σηματοδοτεί το καλοδιατηρημένο γεφύρι του Χάσιου ….και το οποίο είχα επισκεφθεί σε παλαιότερη εξόρμηση (απόσταση 1½ - 2 ώρες πορεία).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το πέτρινο αυτό γεφύρι βρίσκεται στο παλιό μονοπάτι της διαδρομής Τσεπέλοβο – Κήποι, πάνω από το Σκαμνελιώτικο ρέμα (παραπόταμο του Βοϊδομάτη). Χτίσθηκε στις αρχές του 19^ου αιώνα, με σκοπό οι διερχόμενοι να αποφεύγουν το παρακείμενο παλιό και στενό γεφύρι «Παλιογέφυρο».

Το γεφύρι του Χάσιου, …..(από παλαιότερη επίσκεψη - φθινόπωρο 2008) :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Χορηγός του ήταν ο Τσεπελοβίτης Λάμπρος Χάτσιος και όπως ήδη έχουμε πεί, ως αναγνώριση της προσφοράς, δόθηκε στο γεφύρι το όνομα του.

Για τους ψαγμένους & ….ανήσυχους Cool

, ακολουθώντας για πολύ λίγο τη συνέχεια του μονοπατιού μετά το γεφύρι του Χάσιου, βρισκόμαστε στο «Παλιογέφυρο», που αναφέραμε.

Είναι ένα από τα παλαιότερα γεφύρια στη περιοχή του Ζαγορίου (εξ ού και το όνομα του), χρονολογούμενο από το 1700 μ.Χ.. Κτίστηκε με χορηγία ενός Σκαμνελιώτη, ονόματι Γεωργίου Παρτάλη.

Βρίσκεται, όπως και το διπλανό του Χάσιου, πάνω στο Σκαμνελιώτικο ρέμα, στην βόρεια είσοδο της χαράδρας «Βικάκι», σε ένα στένεμα του ποταμού στο σημείο που τα βράχια σχεδόν ενώνονται στο πίσω μέρος του γεφυριού, δημιουργώντας μια πολύ στενή λωρίδα γης, επικίνδυνη στη διάβαση της.

Το εγκαταλελειμμένο και επικίνδυνο «Παλιογέφυρο», ....(ομοίως απο Φθινόπωρο 2008) :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Πλέον δε χρησιμοποιείται αλλά προσφέρει στους επισκέπτες ένα νοερό ταξίδι στο παρελθόν. Για όσους ….τολμηρούς θέλουν να τα δουν από κοντά, προτεινόμενη & προτιμότερη βεβαίως, είναι η διαδρομή από Τσεπέλοβο προς Κήπους.

Φτάνοντας στο γεφύρι του Λαζαρίδη και κοιτάζοντας στα δεξιά μας αντικρίζουμε τα αρχοντόσπιτα των Κήπων, να ξεπροβάλλουν σκαρφαλωμένα στην απότομη ράχη του βουνού, κοιτάζοντας αμφιθεατρικά την μικρή κοιλάδα που ξεπροβάλλει γύρω από τις όχθες του Μπαγιώτικου ποταμού.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το χωριό Κήποι, που υπήρξε κεφαλοχώρι από τον 15ο αιώνα, διατηρεί ακόμα και σήμερα ζωντανές τις πλούσιες αγροτικές του καταβολές. Παλαιότερα υπήρξε πρωτεύουσα του Ζαγορίου και διοικητικό κέντρο μιας και είναι το κεντρικότερο χωριό της περιοχής. Σήμερα στο χωριό λειτουργούν κάποιες βασικές δημόσιες υπηρεσίες, όπως αστυνομικό τμήμα, ταχυδρομείο, δασαρχείο, υποθηκοφυλακείο, ενώ υπάρχει και ένα τραπεζικό ΑΤΜ, ….υπηρεσίες που δεν θα βρείτε σε κανένα άλλο Ζαγοροχώρι.

Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε πως σε όλα τα χωριά του Ζαγορίου δεν υπάρχουν πουθενά φαρμακεία ή κέντρα υγείας. Εξ' όσων γνωρίζω, λειτουργούν μονάχα δύο αγροτικά ιατρεία, στην Αρίστη (Δυτικό Ζαγόρι) & στο Τσεπέλοβο (Κεντρικό Ζαγόρι) και 2 βενζινάδικα (και τα δύο στην κοιλάδα, κοντά στο χωριό Ασπράγγελλοι, Κεντρικό Ζαγόρι).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Οι Κήποι, μέχρι το 1926 ονομαζόνταν Μπάγια, από τη σλάβικη λέξη «μπάγια = λουτρό», αποδίδοντας με τον όρο αυτό την ύπαρξη του δαιδαλώδους πλέγματος από ρεματιές και ποτάμια που ρέει γύρω από το χωριό, δημιουργώντας τις περίφημες «οβίρες» (= κολυμπήθρες, δηλαδή ένα σύστημα από λίμνες μέσα σε χαράδρα), αντίστοιχες με αυτές που υπάρχουν στο Πάπιγκο. Την σημερινή του ονομασία την οφείλει στους πολλούς κήπους που υπάρχουν στην περιοχή.

Στην έξοδο του χωριού Κήποι (προς Φραγκάδες), βρίσκεται ακόμη ένα σημαντικό γεφύρι. Το γεφύρι του Μύλου (39°51'48.17"Β - 20°47'39.86"Α).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Βρίσκεται 200μ. από τον επαρχιακό δρόμο, ακολουθώντας τον βατό χωματόδρομο στα δεξιά μας.
Διατηρείται σε άριστη κατάσταση, χτισμένο πάνω στο Μπαγιώτικο ρέμα, από τα μέσα του 18^ου αιώνα. Παλαιότερα διευκόλυνε τους κατοίκους που είχαν προορισμό τα Ιωάννινα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Είναι ακόμη ένα γεφύρι με "καμπύλες", αφού διαθέτει δύο βασικές καμάρες και μία ακόμα μικρότερη, γεγονός που το κάνει να διαφέρει από τα υπόλοιπα γεφύρια του Ζαγορίου.

Το όνομά του οφείλεται στον εκκλησιαστικό μύλο που βρίσκεται στη νότια πλευρά του. Ο μύλος έδειχνε ανακαινισμένος και καλοδιατηρημένος, ....αλλά ήταν κλειστός Sad

.
Στο κέντρο του γεφυριού υπάρχει μια επιγραφή πάνω σε μια μαύρη πέτρα που αναφέρει «βουστροφηδόν», δηλαδή ανάλογα με την κίνηση των βοδιών.

Ο συντηρημένος, ….αλλά κλειστός μύλος :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το γεφύρι αυτό είναι στενά συνδεδεμένο με την τοπική παράδοση, αφού εδώ γίνεται κάθε χρόνο παραδοσιακά ο Αγιασμός των υδάτων την ημέρα των Θεοφανείων, με τον παπά του χωριού να ρίχνει το Σταυρό, από τη κορυφή του γεφυριού.

Εμείς εγκαταλείπουμε του Κήπους και συνεχίζουμε με κατεύθυνση προς Φραγκάδες, στον δρόμο που ενώνει το Κεντρικό με το Ανατολικό Ζαγόρι.

Φωτογραφία ….στα γρήγορα Very Happy

, από κινητό :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Εγκαταλείπουμε τα πολύ γνωστά και κοσμοπολίτικα και κατευθυνόμαστε σε περιοχές λιγότερο αξιοποιημένες τουριστικά, με σχετικά μικρή επισκεψιμότητα και επομένως πιο αυθεντικές και ανεπιτήδευτες.

Σε 1 χλμ. περίπου (από την προηγούμενη στάση μας), βρισκόμαστε σε ακόμη ένα γεφύρι. Το γεφύρι του Πιτσιώνη (39°51'36.00"Β - 20°48'1.28"Α).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Γεφυρώνει και αυτό το Μπαγιώτικο ρέμα. Πρόκειται για ένα ελαφρώς οξυκόρυφο γεφύρι, με εντυπωσιακά μεγάλο & ψηλό μεσαίο τόξο και δύο μικρότερα ανακουφιστικά τόξα εκατέρωθεν. Στις πλευρές του έχει προστατευτικό στηθαίο με συνεχόμενες αρκάδες.

Το χειμώνα γίνεται ορατό από το δρόμο (στα δεξιά μας με κατεύθυνση Φραγκάδες), αλλά το καλοκαίρι η πλούσια φύση γύρω του, το κρύβει στα φυλλώματα των πολλών πλατανιών που το περιβάλλουν. Το γεφύρι χτίστηκε το 1830 από το Θεόδωρο Πιτσιώνη.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η παράδοση αναφέρει πως ο Πιτσιώνης είχε σωθεί σαν από θαύμα, ένα βράδυ που επέστρεφε στο χωριό του, το Δίλοφο (παλαιότερα Σουπουτσέλι), από ταξίδι του στη Βλαχία, αλλά δεν κατάφερε να περάσει το ποτάμι λόγω της πολύ δυνατής βροχής που έπεφτε. Αναγκάστηκε λοιπόν να διανυκτερεύσει στην ύπαιθρο, κινδυνεύοντας όμως να παρασυρθεί από το «φουσκωμένο» ρέμα και να χάσει τη ζωή του.

Αφού σώθηκε για να δείξει την ευγνωμοσύνη του στο Θεό, αποφάσισε το κτίσιμο του γειτονικού πέτρινου εικονίσματος που φέρει σε πλάκα τη χρονολογία «1866», καθώς και του γεφυριού, προσφέροντας 1200 ενετικά φλουριά καθώς και ένα επιπλέον ποσό από 1200 γρόσια για τη συντήρησή του, …..αλλά όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ιστοριοδίφης Ιωαν. Λαμπρίδης :
« ….ο ευεργέτης ούτος παρέδωκεν εις την Κοινότητα Φραγκάδων, προς ετήσιαν επισκευήν του σπουδαίου τούτου αγαθοεργήματος, γρόσια 1200 της εποχής εκείνης, άπερ έκτοτε κατά το σύνηθες αλλαχού εδαπανήθησαν. Πρόκειται δε το αξιόλογον τούτο έργον σπουδαίως να πάθη ένεκα της παραδειγματικής ακηδείας (= αδιαφορίας) των διεπόντων τα της κοινότητος τούτης….».

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Βλέπετε η κακοδιαχείριση του δημοσίου χρήματος, υπήρχε από παλιά φωλιασμένη στα γονίδια όσων ασχολούνται με τα «κοινά».
Το ρημαγμένο γεφύρι συντηρήθηκε οριστικά και αναπαλαιώθηκε μόλις το 1973.

Συνεχίζεται ……

από caminador Σαβ 4 Φεβ 2017 - 20:46

Εντυπωσιακά ενδιαφέρον, ένας πλήρης "οδηγός" για επίσκεψη στη χώρα των γεφυριών..

από **Georgedim** Τετ 8 Φεβ 2017 - 18:52

Ι’ ΜΕΡΟΣ :

Στο τμήμα αυτό της δημοσίευσης, θα γνωρίσουμε μερικές όχι τόσο γνωστές τοποθεσίες Rolling Eyes

, ....αλλά εξίσου όμορφες και με πλούσια λαογραφία, ....οι οποίες ευτυχώς ή δυστυχώς δεν ανήκουν στα πολυδιαφημιζόμενα, «trendy» και «in» (κατά την καθομιλουμένη νεοελληνική Razz

) μέρη ….και όπου οι λιγοστοί διερχόμενοι επισκέπτες της περιοχής, προσπερνούν αδιαφορώντας.
Βρισκόμαστε στην πιο αυθεντική και ελάχιστα τουριστική περιοχή, μεταξύ Κεντρικού και Ανατολικού Ζαγορίου.

Όλη η διαδρομή που σας περιγράφω (από το Δίλοφο, που ξεκινήσαμε μέχρι τους Μηλιωτάδες, που κατευθυνόμαστε), θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και «δρόμος των γεφυριών», όπως πολύ σωστά παρατήρησε ο φίλος Κώστας (caminador), αφού κάθε λίγο συναντούμε και από ένα γεφύρι.

Έτσι σε πολύ κοντινή απόσταση (λιγότερο από 1 χλμ.), συναντάμε ακόμη ένα γεφύρι, όχι και τόσο γνωστό. Το γεφύρι του Γερομνιού.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Εδώ χρειάζεται λίγη προσοχή στο πού θα σταθμεύσουμε, μιας και το γεφύρι βρίσκεται κοντά σε ένα πέταλο που κάνει ο δρόμος προς Φραγκάδες πάνω από ένα ρέμα, με πολύ κακή ορατότητα (39° 51' 22.4"Β - 020° 48' 19.7"Α).

Το όνομα του, το γεφύρι, το οφείλει στον πνιγμό ενός κατοίκου των Κήπων, που είχε το παρατσούκλι «Γερομνιός», και όπου του είχε δοθεί επειδή είχε έρθει σώγαμπρος από το χωριό Ιερομνήμη (Γερομνήμη) Πωγωνίου και ήταν πολύ αγαπητός στο χωριό.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτή την εικόνα.]

Λέγεται ότι κάποτε ο άνθρωπος αυτός, προσπάθησε να περάσει το ρέμα, αλλά παρασύρθηκε από τα νερά και πνίγηκε. Το δυσάρεστο αυτό γεγονός στάθηκε η αφορμή να παρθεί η απόφαση για να χτιστεί το γεφύρι αυτό, που στη συνέχεια πήρε το όνομα του, από το παρωνύμιο του άτυχου αυτού ανθρώπου.

Με το που περάσουμε την διασταύρωση για Νεγάδες (στα αριστερά μας), συναντάμε το επόμενο γεφύρι, που ονομάζεται του «Άγιου» (39°50'43.22"Β - 20°48'46.01"Α).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Αποτελεί ακόμη ένα κλασσικό παράδειγμα αδιαφορίας για την πολιτιστική μας κληρονομιά, ….μιας και οι υπεύθυνοι έκριναν σκόπιμο να χαράξουν τον επαρχιακό δρόμο που ενώνει το κεντρικό με το ανατολικό Ζαγόρι, «κολλητά» (….χωρίς υπερβολή) στο παλιό γεφύρι, χτίζοντας μια ακαλαίσθητη τσιμεντένια γέφυρα και αλλοιώνοντας κακουργηματικά το φυσικό του περιβάλλον.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Κατά την τοπική παράδοση στο σημείο αυτό δίδαξε ο Κοσμάς ο Αιτωλός, εξ ου και το όνομα του γεφυριού, αλλά είναι άγνωστο το πότε κτίστηκε.

Ο ήλιος που μας συνόδευε μέχρι στιγμής, αρχίζει να παίζει κρυφτό με τα πυκνά σύννεφα, που άρχισαν να συγκεντρώνονται στον ουρανό, ….δημιουργώντας μας ένα κάποιο άγχος.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Βλέπετε κινούμαστε σε υψόμετρο πάνω από τα 900μ., ανάμεσα σε ορεινούς όγκους και ως γνωστόν ο καιρός εδώ είναι απρόβλεπτος και ευμετάβλητος. Η βροχή ή το χιόνι είναι τα μόνα που δεν θέλουμε στην παρούσα φάση.
Επιταχύνοντας σε επιτρεπτά όρια το ρυθμό κινήσεως, βρισκόμαστε σε 20 λεπτά στους Φραγκάδες.

Στη διαδρομή μέχρι Φραγκάδες συναντήσαμε αρκετές αγελάδες και γουρουνάκια ελευθέρας βοσκής, να βόσκουν λαίμαργα στην άκρη του δρόμου, αδιαφορώντας για το θόρυβο των αυτοκινήτων.

Οι Φραγκάδες είναι ένα από τα παλαιότερα Ζαγοροχώρια, χτισμένο αμφιθεατρικά στις νοτιοδυτικές πλαγιές της Τύμφης, με καταπληκτική θέα.

Πλησιάζοντας στους Φραγκάδες :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, το χωριό φέρεται να ιδρύθηκε περί το 600 μ.Χ.. Το σύγχρονο όνομα του όμως, οφείλεται σε κάποιον Αντώνιο Φράγκο, που στα τέλη του 14ου αιώνα, δολοφόνησε στη περιοχή τον τότε Σέρβο ηγεμόνα των Ιωαννίνων, εποχή που όλη η Ήπειρος ήταν Σερβοκρατούμενη, και ο οποίος είχε το χωριό κτήμα του και καταπίεζε τους κατοίκους του.

Τους επόμενους αιώνες η ιστορία του χωριού ακολούθησε εκείνη της ευρύτερης περιοχής του Ζαγορίου.
Οι Φραγκαδιώτες ταξίδευαν από το 17^ο αιώνα και ύστερα, κυρίως στη Ρουμανία. Πολλοί από αυτούς έγιναν πλούσιοι και ευεργέτησαν το χωριό τους και ευρύτερα το Ζαγόρι.
Η αποδημία από τη μια πλευρά, οι ληστείες και οι πόλεμοι από την άλλη συνετέλεσαν στη δραματική μείωση του πληθυσμού της περιοχής.

Η εκκλησία του χωριού, με το χαρακτηριστικό εξάγωνο καμπαναριό :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Οι Φραγκάδες ανήκουν στα μαρτυρικά χωριά, που υπέστησαν την καταστροφική μανία των «πολιτισμένων» Γερμανών στο Β’Π.Π.. Το 1943 το χωριό κάηκε ολοσχερώς από τους Γερμανούς, ....όπως και πολλά άλλα χωριά του Ζαγορίου, ....οι κάτοικοι του όμως το ξαναέφτιαξαν, σεβόμενοι την τοπική παράδοση.

Η τουριστική υποδομή του, ….ευτυχώς Rolling Eyes

παραμένει ακόμη στοιχειώδης, διαθέτοντας μοναχά ένα δύο ξενώνες-εστιατόρια.

Συνήθως το προτιμούν λάτρεις της φύσης και της πεζοπορίας, αφού από εδώ ξεκινούν πανέμορφα μονοπάτια προς Νεγάδες, Διπόταμο & το γεφύρι του Πιτσιώνη, που γνωρίσαμε προηγούμενα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στην πλατεία του χωριού λειτουργεί τα τελευταία χρόνια το «αστεροσκοπείο Ζαγορίου», για εκπαιδευτικούς σκοπούς, που περιλαμβάνει 8 οπτικά τηλεσκόπια και μετεωρολογικό σταθμό. Εδώ επίσης έχει σπίτι ο Ηπειρώτης, πρώην Πρόεδρος Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας.

Στο σημείο αυτό, ακόμη μια σύντομη παρένθεση Very Happy

, για να γνωρίσουμε μερικά κοινά χαρακτηριστικά των χωριών του Ζαγορίου.

Καταρχάς το ορεινό, ξηρό κλίμα τους ενισχύεται από τον άριστο προσανατολισμό των χωριών, που τους εξασφαλίζει ηλιοφάνεια όλη την ημέρα.

Επίσης είναι έτσι κτισμένα ώστε τα περισσότερα χωριά έχουν οπτική επαφή μεταξύ τους.

Αυτό εξυπηρετούσε μέσα στη δυσκολία του τόπου, την ανάγκη που είχε ο ένας τον άλλο, ώστε να ειδοποιούνται και να προστατεύονται από επιδρομές & ληστείες, φαινόμενα πολύ συχνά εκείνη την εποχή.
Ας θυμηθούμε ότι στα χωριά εκείνης της εποχής, έμεναν τον περισσότερο χρόνο κυρίως γυναικόπαιδα & ηλικιωμένοι, αφού οι νεώτεροι άνδρες ταξίδευαν μακριά από τον τόπο τους, προς βιοπορισμό.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το αυθεντικό, παλιό Ζαγορίσιο σπίτι λοιπόν είχε διττό αμυντικό χαρακτήρα. Προφύλασσε τους ενοίκους του, τόσο από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όσο και από τις ληστρικές επιδρομές.

Σε όλα τα χωριά υπάρχει μόνο μια πλατεία, το «μεσοχώρι», όπου βρίσκονται πάντα η εκκλησία, το/τα καφενεία και συνήθως το σχολείο. Στην πλατεία οδηγούν σχεδόν όλα τα σοκάκια του χωριού.

Επίσης οι εκκλησίες και τα μοναστήρια στο Ζαγόρι, πέραν του ότι είναι κτισμένες από τα τοπικά υλικά, πέτρα και ξύλο, έχουν ακόμη δύο ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά.

Το πρώτο είναι πως διαθέτουν μεγάλο εξωτερικό υπόστεγο με καμάρες, που αφενός λειτουργούσε σαν προθάλαμος, αφετέρου προστάτευε τους πιστούς από τα καιρικά φαινόμενα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το δεύτερο είναι η πολύ χαμηλή πόρτα εισόδου. Ο λόγος ήταν να αποτρέπει τους βέβηλους Οθωμανούς κατακτητές, να μπαίνουν στον ιερό χώρο καβάλα στο άλογο τους, όπως το συνήθιζαν.
Κλείνει η παρένθεση και συνεχίζουμε.

Επόμενο χωριό που συναντάμε στη διαδρομή μας (μετά από 6 χλμ.), είναι η Λεπτοκαρυά ή Λιασκοβέτσι για τους Ζαγορίσιους, που σηματοδοτεί και την είσοδο μας στο Ανατολικό Ζαγόρι.

Πρόκειται για ένα όμορφο μικρό χωριό, που διαφέρει όμως εντελώς από τα υπόλοιπα παραδοσιακά Ζαγοροχώρια.

Ο λόγος ότι στο πρόσφατο παρελθόν (20^ος αιώνας) κάηκε ολοσχερώς δύο φορές. Μια το 1912 από τους Τούρκους και την επόμενη το 1943 από τους Γερμανούς. Ακολούθησαν τα χρόνια του αδελφοκτόνου Εμφυλίου και η ανέχεια των μεταπολεμικών χρόνων. Η άγνοια, η φτώχεια, η αμέλεια της πολιτείας δεν βοήθησαν ώστε ο οικισμός να ανοικοδομηθεί σύμφωνα με τις παραδοσιακές φόρμες.

Άποψη της Λεπτοκαρυάς Ζαγορίου :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Γύρω από το χωριό υπάρχουν αρκετά πέτρινα γεφύρια, όπως το γεφύρι στις Μπεούτες, το γεφύρι του Τσάμη, το γεφύρι στις Τρείς βρύσες, που είχα επισκεφθεί στο παρελθόν, αλλά επί του παρόντος ο διαθέσιμος χρόνος και οι καιρικές συνθήκες δεν μας επέτρεπαν στάση.

Εμείς συνεχίζουμε τη διαδρομή μας προς Δόλιανη, γνωστή και ως Νέο Αμαρούσιο.

Πρόκειται για ένα παλιό αρχοντοχώρι, που σήμερα δείχνει εγκαταλελειμμένο, έχοντας ελάχιστους μόνιμους κατοίκους.
Με μια δεύτερη ματιά διαπιστώνεις πως διατηρεί κάτι από την αίγλη του παρελθόντος του.

Ιστορικά το χωριό ανάγεται στα χρόνια της Βυζαντινής δόξας, αφού κατά την παράδοση δημιουργήθηκε μετά την καταστροφή ενός συνοικισμού της κοντινής Βυζαντινής κωμόπολης Βοτσάς.

Η εκκλησία της Δόλιανης :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Για την ιστορία, η Βοτσά είχε κτιστεί από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κων/νο Πωγωνάτο, μετά την επιστροφή του από νικηφόρες μάχες κατά των Ρωμαίων.

Σήμερα σώζεται μοναχά το μοναστήρι της Ι.Μ. Βουτσάς.

Η Δόλιανη, είναι ακόμη γνωστή και για τη δυσεύρετη & πανάκριβη μαύρη ή χειμερινή τρούφα (είδος μανιταριού), που αναπτύσσεται στις ρίζες δένδρων της περιοχής, γι’ αυτό και έχει χαρακτηριστεί ως το Ηπειρώτικο χωριό της τρούφας, ....αν και τρούφα βρίσκεται σχεδόν σε όλο το Ανατολικό Ζαγόρι και την γειτονική περιοχή της Πίνδου μέχρι τα Γρεβενά.

Το γεφύρι του Παπά-Ηλία, στο κέντρο του χωριού :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Μέσα στο χωριό, κοντά στον χώρο στάθμευσης & στην πλατεία του χωριού, ορατό από τον δρόμο, βρίσκεται το γεφύρι του παπά-Ηλία που γεφυρώνει το κεντρικό ρέμα του χωριού. Παλαιότερα εξυπηρετούσε τις καθημερινές ανάγκες μετακίνησης των κατοίκων. Στην κατάντη πλευρά του υπάρχει μεγάλη στεγασμένη βρύση.

Το όνομα του προέρχεται από την γειτνίαση του με το σπίτι του Παπα-Ηλία. Αναφέρεται επίσης και ως γεφύρι του Γκολογιάννη ή και ως γεφύρι του Αδαμίδη. Σύμφωνα με την παράδοση, κατασκευάστηκε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Από το χωριό ξεκινούν πολλές αγαπημένες πεζοπορικές διαδρομές (….όπου παλαιότερα είχα την χαρά να περπατήσω αρκετές απ' αυτές), με ευδιάκριτα μονοπάτια, που οδηγούν είτε στην απέναντι πλαγιά της κοιλάδας του Βάρδα ποταμού και στο Ανατολικό Ζαγόρι, περνώντας από το γεφύρι της Κουρτιάς και φθάνοντας στην Ι.Μ. Βουτσάς (απαιτούμενος χρόνος περίπου 2 ώρες), είτε βόρεια προς τον Καστανώνα και δυτικά προς Άγιο Χριστόφορο και Λεπτοκαρυά.

Γεφύρι Κουρτιάς, ....στη κοιλάδα του Βάρδα, κοντά στην Ι.Μ. Βουτσάς :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Συνεχίζεται .......

από Γιωργάκος Τετ 8 Φεβ 2017 - 18:59

από caminador Τετ 8 Φεβ 2017 - 19:37

Αριστουργήματα των Μαστόρων της Πέτρας!!!

από Ionlab Πεμ 9 Φεβ 2017 - 8:56

Να σαι καλά Γιώργο! Με ταξίδεψες με τις φωτογραφίες σου στο φετινό καλοκαίρι!!!

(Σημείωση: Οι φωτογραφίες δεν εμφανίζονται σε Mac/Safari)

από **Georgedim** Κυρ 12 Φεβ 2017 - 20:15

ΙΑ’ ΜΕΡΟΣ :

Από την Δόλιανη ακολουθούμε νότια κατεύθυνση προς Μηλιωτάδες, για την επιστροφή μας στα Ιωάννινα (μέσω Μπαλντούμας).
Σε 3,5 χλμ. μετά το χωριό φθάνουμε στα αριστερά μας στους μάλλον Rolling Eyes

....άγνωστους βράχους «Κουρί» (39°48'1.56"Β - 20°57'36.39"Α).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Μια τοποθεσία ....έξω από τουριστικούς οδηγούς, που προσωπικά πιστεύω πως αξίζει την επίσκεψη σας.
Για το συγκεκριμένο τοπωνύμιο δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες για το πως ακριβώς δόθηκε στη περιοχή.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Κάποιοι το αποδίδουν σε παράφραση της αρχαίας δωρικής λέξης «κώρος» (= παιδί, εξ ου και τα αρχαία αγαλματίδια οι κούροι). Στα Τούρκικα πάλι, που άλλοι θεωρούν τη ρίζα της λέξης, σημαίνει ξερό (=kuru) ή με άλλη γραφή άλσος (=koru).

Στην περιοχή του Ζαγορίου όμως συναντάμε τη λέξη αυτή («κουρί» ή «κρί» Razz

, στα Ηπειρώτικα), όταν προσδιορίζετε μια περιοχή ως ιδιόκτητο εκκλησιαστικό δασοτεμάχιο (= βακούφιο).

Οι βράχοι «Κουρί» αποτελούνται από μερικούς τεράστιους ογκόλιθους, που βρίσκονται στη κορυφή ενός λόφου, μοιάζοντας σαν κάποιος να τους έχει «φυτέψει» εκεί, αφού διαφέρουν εντελώς από τη μορφολογία της υπόλοιπης περιοχής.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Από τον επαρχιακό δρόμο, ξεκινά ένας χωματόδρομος που περνά από το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής και φτάνει ως τις ρίζες των βράχων.
Δίπλα από τις ρίζες των βράχων, υπάρχει και ένα δεύτερο εγκαταλειμμένο μικρό εξωκλήσι.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στην βάση των βράχων υπάρχει μια σιδερένια σκάλα που οδηγεί στη κορυφή των ογκόλιθων, απ’ όπου η θέα προς την κοιλάδα του Βάρδα είναι μαγευτική. Από εδώ φαίνεται το Ανατολικό Ζαγόρι, η ιστορική Μονή Βουτσάς αλλά και οι γύρω ορεινοί όγκοι της Πίνδου.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Κατηφορίζοντας προς Γιάννενα, βρισκόμαστε δίπλα σε ένα ακόμη γεφύρι στα δεξιά μας. Πρόκειται για το γεφύρι Γκαλντερούσιας ή Καλντερούσιας (39°46'41.26"Β - 20°57'12.63"Α).

Ακόμη ένα γεφύρι που υπέστη την αδιαφορία των υπευθύνων, μεταλλάσσοντας το φυσικό του περιβάλλον, καταστρέφοντας το μονοπάτι που εξυπηρετούσε και χαράσσοντας τον σύγχρονο ασφαλτόδρομο ακριβώς δίπλα του.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Κατασκευασμένο στα τέλη του 19^ου αιώνα (1867), διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση, γεφυρώνοντας τον παραπόταμο του Άραχθου, Βάρδα.

Διαβάζουμε ότι χορηγός του ήταν κάποιος καταγόμενος από το Ελατοχώρι (παλιά Τσερνέση), ονόματι Δημήτρης Στέλιος και κόστισε 3.500 γρόσια.

Εξυπηρετούσε τις μετακινήσεις των κατοίκων της Δόλιανης και της Λεπτοκαρυάς προς τα Γιάννενα. Είναι μονότοξο με συνεχόμενους αρκάδες που δημιουργούν προστατευτικό στηθαίο. Το όνομα του το οφείλει στο τοπωνύμιο της περιοχής.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Αμέσως μετά τη διασταύρωση στα αριστερά μας για Γρεβενίτι, Ελατοχώρι, Βωβούσα, υπάρχει το γεφύρι της Τσίπιανης (39°46'5.80"Β - 20°57'37.35"Α).

Παρόμοια εικόνα με το προηγούμενο, ακριβώς δίπλα στον σύγχρονο ασφαλτόδρομο που οδηγεί στα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου και αποκομμένο από το φυσικό του περιβάλλον.
Ενώνει και αυτό τις όχθες του ποταμού Βάρδα, κτισμένο επίσης στα τέλη του 19^ου αιώνα (1875).

Το συνολικό κόστος κατασκευής του ανήλθε στις 1040 τουρκικές λίρες, από τις οποίες 700 διέθεσε η κοινότητα Γρεβενιτίου και το υπόλοιπο ποσό ένας κάτοικος του Δριστένικου (σημερινό Τρίστενο), ονόματι Αναστ. Πασπαλιάρης. Γι αυτό και το γεφύρι θεωρείται ότι ανήκει στο χωριό Γρεβενίτι, που απέχει περίπου 10 χλμ.. Εξυπηρετούσε την επικοινωνία των χωριών του Ανατολικού Ζαγορίου με τα Γιάννενα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η ονομασία του γεφυριού οφείλεται σε παρακείμενο μικρό οικισμό.
Η βόρεια πλευρά του, καταλήγει σε έναν επιμήκη και επικλινή διάδρομο όπου υπάρχουν τρεις μικρότερες ψευδοκαμάρες. Ο λόγος κατασκευής του διαδρόμου αυτού ήταν για να υπάρχει διάβαση όταν ο ποταμός πλημμυρίζει (βρίσκεται στην πλημμυρική ζώνη του ποταμού). Για στηθαία διαθέτει διαδοχικούς αρκάδες.

Κάτω από την κάμαρα υπάρχει μεταλλικός γάντζος, που παλιότερα εξυπηρετούσε την τοποθέτηση προειδοποιητικής καμπάνας, σε περιπτώσεις πλημμύρας.

Λεπτομέρεια του γάντζου (βέλος), ….από παλαιότερη εξόρμηση Very Happy

:
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του γεφυριού είναι το οξυκόρυφο σχήμα του μεγάλου τόξου. Το σχήμα αυτό δεν ήταν στις προθέσεις του αρχιμάστορα αλλά προέκυψε μετά από κάποια αστοχία κατά την κατασκευή του.

Συγκεκριμένα στο ξεκαλούπωμα της ξύλινης προκατασκευής, οι αρμοί των πλαϊνών τμημάτων του τόξου, υποχώρησαν από το βάρος της κατασκευής και λίγο έλειψε να καταρρεύσει όλο το γεφύρι.

Κάποιος Άγιος φαίνεται πως φύλαξε τον πρωτομάστορα αλλά κυρίως εκείνους που δούλευαν στο ξεκαλούπωμα, από σοβαρό ατύχημα. Έτσι το τόξο από ημικυκλικό τους προέκυψε ελλειψοειδές.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Οι μάστορες, αφού συνήλθαν από το πρώτο σοκ, συνειδητοποίησαν πως στάθηκαν τυχεροί, πως το έργο δεν κατέρρευσε αλλά τελικά βρήκε την ισορροπία του παρά τη σημαντική υποχώρηση και παραμόρφωση.

Έτσι έσπευσαν να κρύψουν και να καμουφλάρουν το προδοτικό αυτό χάσμα παραγεμίζοντας το με πλάκες, σφήνες και μυστρίζοντας το έντεχνα με κονίαμα.
Με αυτό τον τρόπο κατάφεραν να κρύψουν τα σημάδια της αστοχίας, τόσο από τους εργοδότες τους, όσο και από τους θαυμαστές του έργου, τους τότε και τους επόμενους.

Λεπτομέρεια από την "σφήνα", στο οξύκορφο τόξο του γεφυριού :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Πέρασαν από τότε 142 χρόνια. Το γεφύρι παρά τη σημαντική αυτή παραμόρφωση, βρήκε την ισορροπία του, η γραμμή της συνισταμένης των πιέσεων παρέμεινε μέσα στο σώμα του τόξου και άντεξε, ....όχι μόνο στο δικό του βάρος και στα φορτία που πέραν επάνω του, ....αλλά στις θεομηνίες και τις κατεβασιές του ποταμού.

Χιλιάδες μάτια το αντικρίζουν όλα αυτά τα χρόνια, το καμαρώνουν, το φωτογραφίζουν, αλλά λίγοι γνωρίζουν την ιστορία πίσω από το οξυκόρυφο σχήμα του.

Τελευταίο γεφύρι της σημερινής μας εξόρμησης είναι αυτό του Καμπέρ–Αγά, λίγο μετά του Μηλιωτάδες (39°43'27.11"Β - 20°57'48.41"Α).

Γεφυρώνει το Ζαγορίτικο ρέμα, λίγο προτού ενωθεί με τον Βάρδα. Κτίσθηκε με έξοδα του Καμπέρ Αγά (....απλή συνωνυμία με τον αγγλοσαξωνικό όρο για τους κατασκηνωτές Razz

), ενός Τούρκου διοικητή των Ιωαννίνων, ο οποίος ήταν γνωστός για τις πολλές αγαθοεργίες του.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το γεφύρι ήταν σε κομβικό σημείο, εξυπηρετούσε τις ανάγκες των καραβανιών που ταξίδευαν και διευκόλυνε τις μετακινήσεις των κατοίκων όλου του Κεντρικού και Ανατολικού Ζαγορίου με τα Γιάννενα.

Για τον λόγο αυτό υπήρχε σε κοντινή απόσταση και ομώνυμο χάνι, ιδιοκτησίας και αυτό του Οθωμανού τσιφλικά για την εξυπηρέτηση των ταξιδιωτών (....πρόδρομη μορφή camper-stop Very Happy

).

Το γεφύρι διαφέρει από τα υπόλοιπα του Ζαγορίου εξαιτίας του χαμηλού ύψους του, σε σχέση με το μεγάλο του μήκος, γεγονός που του δίνει μια περίεργη όψη.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Ήταν πλέον απόγευμα και μέχρι να επιστρέψουμε στα Γιάννενα είχε ήδη σουρουπώσει. Έπρεπε να ξεκουραστούμε, ....να ανεφοδιαστούμε και ....να προετοιμαστούμε, για την εξόρμηση της επόμενης ημέρας.

Συνεχίζεται ..... Very Happy

Welcome to the forum www.taxidiarides.gr