Άγιο Όρος .....ένα διαφορετικό ταξίδι !!!

Από το μακρινό παρελθόν είχα στοχοποιήσει για επίσκεψη το Αγ. Όρος, αλλά δεν είχα καταφέρει να το επισκεφθώ.
Συζητώντας με κάποιους φίλους (οι οποίοι σημειωτέον έχουν επισκεφθεί αρκετές φορές το Όρος) πως σκοπεύουν να το επισκεφθούν αρχές Οκτωβρίου, δεν έχασα την ευκαιρία και πήγαμε όλοι μαζί.

Πρόκειται για ένα ταξίδι …εντελώς διαφορετικό από όσα έχω κάνει μέχρι σήμερα και αυτό θα προσπαθήσω να σας περιγράψω …..με λόγια και εικόνες.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στην Ουρανούπολη φτάσαμε Παρασκευή βραδάκι μετά από 645 χλμ. ταξιδιού και αφού είχαμε περάσει από ….11 σταθμούς διοδίων και είχαμε πληρώσει 25,65 ευρώ.
Αφού τακτοποιηθήκαμε στα δωμάτια, σειρά είχε η ταβέρνα για ….ανάκτηση δυνάμεων και ….χαλάρωση.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Την επόμενη, νωρίς το πρωϊ, …..οι «παλιοί» προμηθεύτηκαν τα διαμονητήρια μας από το σχετικό γραφείο και μετά από μια γερή δόση ….μπουγάτσας και καφέ, επιβιβαστήκαμε στο καράβι για την Δάφνη (το επίνειο των Καρυών).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Είναι ένα ταξίδι που πέρα από τις όποιες προσλαμβάνουσες εικόνες στα μάτια σου, νοιώθεις και κάτι το διαφορετικό στο μυαλό και στην ψυχή σου.

Και προς αποφυγήν παρανοήσεων να δηλώσω εξ αρχής ότι πιστεύω στο Θεό, χωρίς όμως τις ….υπερβολές που έχει …..«περάσει» η Εκκλησία μας στο θρησκευτικό μας αίσθημα και έχοντας ξεκαθαρίσει απόλυτα μέσα μου ότι είναι άλλο πράγμα η θρησκεία που πιστεύει ή όχι, ο καθένας μας μέσα του και άλλο πράγμα οι απόψεις και θέσεις των εκάστοτε εκφραστών του θρησκευτικού μας συναισθήματος (….για τις οποίες εν πολλοίς έχω τις επιφυλάξεις και αντιρρήσεις μου, .....αλλά δεν είναι του παρόντος).

Οι προσκυνητές πάρα πολλοί (κατά πληροφορίες περίπου 450 άτομα μπαίνουν και άλλοι τόσοι βγαίνουν καθημερινά στο Όρος), οι γλάροι να μας ακολουθούν σε όλη τη διαδρομή, .....επιδεικνύοντας τις ακροβατικές τους ικανότητες και μέχρι την Γιοβάνιτσα (τον πρώτο αρσανά που "πιάνει" το F/B) η εικόνα της πληγωμένης φύσης από τις πρόσφατες πυρκαγιές του καλοκαιριού άκρως απογοητευτική.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το ταξίδι από την Ουρανούπολη μέχρι την Δάφνη διαρκεί περίπου 2 ώρες και το F/B κάνει 4 στάσεις ενδιάμεσα, για να εξυπηρετηθούν οι ενδιάμεσες μονές.
Μετά την Γιοβάνιτσα, το τοπίο παύει να είναι καμένο και τα μάτια μας γεμίζουν με όμορφες εικόνες, όπου το άγρια παρθένο τοπίο και τους σμιλεμένους από την μανία της θάλασσας βράχους διακόπτουν ευχάριστα οι εντυπωσιακές καστροπολιτείες των βυζαντινών μονών.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Για μένα τον αδαή και για πρώτη φορά επισκέπτη του Όρους, εντύπωση μου έκανε ότι εδώ ακολουθούν την βυζαντινή ώρα, δηλαδή 5 ώρες μπροστά από την κανονική μας ώρα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]
Το ρολόϊ της μονής (Μ. Παντελεήμονος ή Ρώσικο μοναστήρι) δείχνει 4.35 μ.μ. και το ρολόϊ μας 11.35 π.μ.

Έτσι λοιπόν παρατηρώντας και φωτογραφίζοντας η ώρα πέρασε χωρίς να το καταλάβουμε και τα μεγάφωνα ήδη ανακοίνωναν την άφιξη μας στη πολύβουη και πολυσύχναστη Δάφνη.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Από εδώ ξεκινά στην ουσία η προσκηνυματική μας επίσκεψη-διαμονή σε 4 μονές (Σίμωνος Πέτρας, Ξενοφώντος, Γρηγορίου και Διονυσίου).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Συνεχίζεται ......

ΜΕΡΟΣ Β'

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στο Άγιο όρος δεν σε προσκαλεί κανείς για να πας.

Η επιλογή ανήκει αυστηρά στον καθένα μας και ανεξάρτητα με το αν πιστεύουμε ή όχι στο Θεό, πιστεύω πως ο κάθε επισκέπτης του Όρους θα βρεί αυτό που ψάχνει ή θα ικανοποιήσει το λόγο που το επισκέφθηκε.

Φτάνοντας στο Άγιο όρος αυτό που ακούς περισσότερο από κάθε τι άλλο είναι η σιωπή, νοιώθεις την ύπαρξη μιας περιρρέουσας πνευματικότητας, αισθάνεσαι την ανάγκη μιας εσωτερικής αναζήτησης και ψηλάφησης, αντιλαμβάνεσαι ότι κάποια πράγματα που θεωρούμε απαραίτητα στην καθημερινότητα μας είναι παντελώς αδιάφορα και ασήμαντα για τους περισσότερους μοναχούς και εντυπωσιάζεσαι από τα πέτρινα, σχεδόν χιλιόχρονα κτίρια με τους ανεκτίμητους θησαυρούς τους και την κατασκευαστική τους αρτιότητα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Πριν συνεχίσουμε το οδοιπορικό μας στις 4 μονές, ας κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή και ας γνωρίσουμε μερικά ιδιαίτερα και μοναδικά χαρακτηριστικά του Όρους.

Κατά την ελληνική μυθολογία, το όρος Άθωνας , οφείλει το όνομα του στον Άθω, ηγέτη των Γιγάντων.
Έτσι λοιπόν κατά την γιγαντομαχία μεταξύ των Γιγάντων και των Ολύμπιων θεών, ο Άθως πέταξε έναν τεράστιο βράχο εναντίον του Ποσειδώνα αστόχησε όμως και ο βράχος έπεσε στη θάλασσα, δημιουργώντας το όρος, στο οποίο δόθηκε το όνομά του.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Κατά την χριστιανική πίστη και σύμφωνα με μία ρωσική παράδοση φέρεται ότι η ίδια η Θεοτόκος μαζί με τον Ευαγγελιστή Ιωάννη παραπλέοντας τον Άθω, καθώς πήγαιναν στην Κύπρο για να επισκεφθούν τον Λάζαρο, λόγω φοβερής θαλασσοταραχής αποβιβάστηκαν στην ακτή όπου βρίσκεται σήμερα η Ιερά Μονή των Ιβήρων. Εκεί η Θεοτόκος θαυμάζοντας τον χώρο, παρακάλεσε τον Θεό να της τον χαρίσει. Ακούσθηκε φωνή Κυρίου εξ ουρανού που αφιέρωσε το χώρο στην Παναγία και έτσι το Άγιο Όρος καθιερώθηκε να λέγεται και "περιβόλι της Παναγιάς".

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η Αθωνική πολιτεία ή «περιβόλι της Παναγιάς» αποτελεί ένα μοναδικό χώρο στην Ελλάδα, που είναι ολόκληρος αφιερωμένος στην προσευχή και τη λατρεία του Θεού και δικαίως θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, λόγω της τεράστιας ιστορικής, θρησκευτικής και πολιτισμικής αξίας του. Για πολλούς αποτελεί το ζωντανό Βυζάντιο, 6 σχεδόν αιώνες από την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας .

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η επικράτηση όμως του ονόματος «Άγιον Όρος» φαίνεται πως έγινε με χρυσόβουλο έγγραφο του Αυτοκράτορα Αλέξιου Α' Κομνηνού προς την Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας το 1144 μ.Χ. (12ος αιώνας), στο οποίο αναγνωρίζεται οριστικά και επίσημα και επιβάλλεται το νέο όνομα όπως αναγράφεται σ΄ αυτό: «Εφεξής το όνομα του Άθω καλείσθαι Άγιον Όρος παρά πάντων».

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το ¨Αγιο Όρος αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού κράτους, στο οποίο μάλιστα εντάχθηκε πριν από την αναγνώριση της κυριαρχίας της Ελλάδος στη Χαλκιδική, με τη συνθήκη του Βερολίνου το 1878. Πολιτικά μεν υπάγεται απευθείας στο Υπουργείο Εξωτερικών και θρησκευτικά στην δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης.

Από το 1988 συγκαταλέγεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Σήμερα λειτουργούν 20 μονές, όσες και οι αυτοδιοίκητες περιοχές στις οποίες χωρίζεται το Όρος. Σε κάθε κυρίαρχη Μονή, επικεφαλής είναι ο Ηγούμενος (εκλεγμένος από τους μοναχούς της Μονής με ισόβια διάρκεια) και αυτή είναι υπεύθυνη και για τους υπόλοιπους μοναστικούς οικισμούς γύρω απ’ αυτή (σκήτες, κελλιά, ησυχαστήρια, καθίσματα, καλύβες).

Δεν υπάρχουν πλέον ιδιόρρυθμες μονές (μοναστικός τύπος της υστεροβυζαντινής περιόδου όπου η λατρεία ήταν μεν κοινή, αλλά τα διακονήματα (οι εργασίες) ήταν αμειβόμενα και ο κάθε μοναχός κάλυπτε μόνος του τις βιοτικές του ανάγκες) και όλες οι μονές είναι κοινόβιες (που σημαίνει κοινή στέγη, σίτιση, εργασία, προσευχή, λειτουργία μεταξύ των μοναχών χωρίς αμοιβή).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στο όρος ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο (13 ημέρες πίσω) και ισχύει το «άβατον».
Μάλιστα είναι τόσο καθολικός ο θεσμός του άβατου, ώστε να αποφεύγεται ακόμα και η ίδρυση εκκλησιών στο όνομα Αγίων γυναικών. Σε ολόκληρο το Άγιο όρος υπάρχουν μόνο τρεις εκκλησίες αφιερωμένες σε γυναίκες αγίους (εκτός της Παναγίας).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Συνεχίζεται .....

ΜΕΡΟΣ Γ'

Ι.Μ. ΣΙΜΩΝΟΣ ΠΕΤΡΑΣ

Αφού πήραμε μια πρώτη γεύση κάποιων ιδιαιτεροτήτων που ισχύουν στο Όρος, ας συνεχίσουμε το οδοιπορικό μας.

Πριν ξεκινήσουμε ακόμα για το Όρος, είχαμε συμφωνήσει ότι η περιήγηση στις μονές θα γίνονταν με τον κλασσικό ασκητικό τρόπο, δηλαδή περπατώντας.

Φτάνοντας λοιπόν στην Δάφνη, μας περίμενε ένα Land Rover Defender 110 της μονής Σίμωνος Πέτρας, για να μας μεταφέρει στην Μονή.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Για να διευκολυνθούμε στην πορεία μας, φορτώσαμε τις αποσκευές στο 4x4 μαζί και δύο άτομα από την παρέα και οι υπόλοιποι ξεκινήσαμε τον ποδαρόδρομο.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Από την Δάφνη μέχρι την Σιμωνόπετρα η απόσταση είναι περίπου 8,5 χλμ συνεχούς ανηφορικού δρόμου (στα 2/3 τουλάχιστον) και χρειαστήκαμε κάπου 2,5-3 ώρες με στάσεις, για να ξεκουραζόμαστε και να απολαμβάνουμε το μαγευτικό τοπίο και την υπέροχη θέα προς την χερσόνησο της Σιθωνίας και τον Σιγγητικό κόλπο.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Πλησιάζοντας, η θέα του μοναστηριού είναι απλά …..εκθαμβωτική και απίστευτη.
Σε ένα γρανιτένιο βράχο, περίπου 300μ.πάνω από την θάλασσα η μονή φαντάζει σχεδόν σαν να κρέμεται.
Αναλογιζόμενος το πώς μπόρεσε να χτιστεί, στις αρχές του 14ου αι. από τον ιδρυτή της Άγιο Σίμωνα, αυτό το εντυπωσιακό επταόροφο κτίριο, μόνο με πέτρες, λάσπη και ξύλα και να αντέξει 7 αιώνες σε σεισμούς, πυρκαγιές και επιδρομές, δεν μπορούσα παρά να σκεφτώ ότι σίγουρα είναι κάτι το μοναδικό και το αξιοπερίεργο.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Συζητώντας το ίδιο απόγευμα με τον Πατέρα Ιωαννίκιο, μοναχό της Μονής για αυτό το θέμα, μου αποκάλυψε ότι το 2004 όταν είχε επισκεφθεί την μονή, ο γνωστός σε όλους μας Ισπανός αρχιτέκτονας Σαντιάγο Καλατράβα, ξεναγήθηκε στα άδυτα θεμέλια της μονής, τα μελέτησε επισταμένα με την ομάδα του και έμεινε έκθαμβος από τον τρόπο που έχει κτιστεί η μονή, μη μπορώντας να δώσει κάποια σύγχρονη επιστημονική εξήγηση.

Το καθολικό της μονής είναι αφιερωμένο στη Γέννηση του Χριστού.
Καύχημα αυτής της μονής αποτελεί η βιβλιοθήκη της, που διαθέτει περισσότερους από 70.000 τόμους-κειμήλια και η οποία χρησιμοποιεί τις πλέον σύγχρονες μεθόδους οργάνωσης και φύλαξης των βιβλίων.
Επίσης στο σκευοφυλάκιο της μονής φυλάσσονται πολλά και σημαντικά κειμήλια με σπουδαιότερο το αριστερό χέρι της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής της Μυροφόρου (το οποίο και προσκυνήσαμε) που διατηρείται ακέραιο εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Και για να μπούμε στο πνεύμα των μονών του Αγίου Όρους, λίγα λόγια για τη διαδικασία που ακολουθούν όλα σχεδόν τα μοναστήρια, στην υποδοχή και φιλοξενία των προσκυνητών-επισκεπτών τους, και που είναι η εξής :

Το μεσημέρι την ώρα που φτάνει το καράβι στην κάθε μονή ή μόλις φτάσει το όχημα της μονής με τους προσκυνητές, ο Αρχοντάρης (ο υπεύθυνος μοναχός δηλαδή για την υποδοχή) μας υποδέχεται στο Αρχονταρίκι (το χώρο υποδοχής της μονής) προσφέροντας μας τον κλασσικό δίσκο με το παραδοσιακό λουκούμι, καφέ ή ρακί ( επί χρόνια μοναστηριακό συμβολισμό της αγάπης, της δωρεάς και της θυσίας του Τριαδικού Θεού).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Ακολούθως, έχοντας την κατάσταση με τα ονόματα των επισκεπτών, τους οδηγεί στα δωμάτια τους, στον ξενώνα (χώρος που βρίσκεται συνήθως εκτός μονής).
Τα δωμάτια έχουν από 3 έως 7 κρεβάτια και αυτός ήταν και ο λόγος που οι δύο της παρέας επιβιβάστηκαν στο 4x4 της μονής μαζί με τις αποσκευές μας για να βρουν δωμάτιο/α που να είμαστε όλοι μαζί.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Μέχρι τις 4.30-5.00 μ.μ. που ξεκινά ο Εσπερινός, ο χρόνος είναι ελεύθερος.
Μετά τον Εσπερινό (ο εκκλησιασμός δεν είναι υποχρεωτικός) στο καθολικό της μονής (στο Ιερό ναό δηλαδή) ακολουθεί η παράθεση του δείπνου στην Τράπεζα (το εστιατόριο της μονής δηλαδή), όπου καθ’ όλη την διάρκεια του, ο Αναγνωστάρης διαβάζει προσευχητικούς και διδακτικούς λόγους από Πατερικά κείμενα και βίους Αγίων.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Ο Ηγούμενος χτυπώντας ένα «καμπανάκι» σημαίνει το τέλος του δείπνου, όλοι σταματούν το φαγητό, σηκώνονται όρθιοι και ακολουθεί ευλογία από τον Ηγούμενο κατά την έξοδο μας από την αίθουσα.
Στην συνέχεια ακολουθεί το Απόδειπνο στη «λιτή» (τον πρόναο δηλαδή) και ο Εκκλησιάρχης (υπεύθυνος μοναχός για την ευπρέπεια του ναού) με τον Ιερέα της μονής εκθέτουν σε προσκύνημα, τα Άγια λείψανα που διαθέτει η κάθε μονή.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Ακολουθεί η παράθεση καφέ στο Αρχονταρίκι όπου ο Αρχοντάρης ή ο Ηγούμενος της μονής εξιστορεί την ιστορία της μονής και γίνεται και μια σύντομη και κατ’εμέ πολύ εποικοδομητική συζήτηση πάνω σε θέματα εκκλησιαστικά, θρησκευτικά, κοινωνικά κλπ, ανάλογα με τις ανησυχίες των επισκεπτών-προσκυνητών.

Από εδώ και μέχρι την δύση του ηλίου, ο χρόνος ανήκει στο καθένα μας να τον αξιοποιήσει όπως θέλει (συζητήσεις με μοναχούς-πνευματικούς, βόλτες στα πέριξ και εντός της μονής κλπ).

Με την δύση του ηλίου οι πόρτες της μονής κλείνουν, οι μοναχοί αποσύρονται στα κελιά τους και εμείς ανταλλάσσουμε τις εντυπώσεις μας από όλη την ημέρα, στον εξώστη του ξενώνα ή στα δωμάτια μας.
Γενικά 10.00-11.00 μ.μ. για τις δραστηριότητες στο Όρος είναι μια πολύ προχωρημένη ώρα της νύχτας.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Για τους μοναχούς η επόμενη μέρα ξεκινά στις 3.00 π.μ. με τον Όρθρο. Για τους προσκυνητές το ωράριο είναι λίγο πιο ….χαλαρό, αφού η λειτουργία διαρκεί μέχρι τις 6.30-7.00 π.μ..

Και πάλι μετά την λειτουργία ακολουθεί η Τράπεζα (εφόσον δεν είναι ημέρα νηστείας), ….καφές στο Αρχονταρίκι και προετοιμασία αναχώρησης για την επόμενη μονή ή ενασχόληση με κάποιο διακόνημα (εθελοντική εργασία) μετά από συνεννόηση την προηγουμένη με τον Αρχοντάρη.

Έτσι έχει εν ολίγοις φίλοι μου το ημερήσιο πρόγραμμα στο Όρος.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Όσον αφορά τις προσωπικές μου εντυπώσεις και εκτιμήσεις θα τις εκθέσω στην συνέχεια του οδοιπορικού μας.
Χωρίς να είμαι συχνά εκκλησιαζόμενος, οφείλω να ομολογήσω ότι η εμπειρία του Όρθρου, αξημέρωτα, στο καθολικό της Σίμωνος Πέτρας κάτω από το φως των κεριών και μόνο (οι ναοί δεν έχουν φως με ηλεκτρικό ρεύμα), με τους ήχους της βυζαντινής ψαλμωδίας από την χορωδία να γεμίζουν το χώρο, ήταν μοναδική και δεν θα ήταν υπερβολή να δηλώσω πώς ήταν η κατανυκτικότερη λειτουργία που έχω παρακολουθήσει.

Συνεχίζεται........

ΜΕΡΟΣ Δ'

Ι.Μ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ - Ι.Μ. ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ

Πριν συνεχίσω την αφήγηση, να υπενθυμίσω (υπερθεματίζοντας το Γιώργο (kukosg)) μια αποστροφή από την εισαγωγή στο Β’ μέρος του οδοιπορικού μας :

«….Στο Άγιο όρος δεν σε προσκαλεί κανείς για να πας. Η επιλογή ανήκει αυστηρά στον καθένα μας, ανεξάρτητα με το αν πιστεύουμε ή όχι στο Θεό.
Φτάνοντας στο Άγιο όρος αυτό που ακούς περισσότερο από κάθε τι άλλο είναι η σιωπή, νοιώθεις την ύπαρξη μιας περιρρέουσας πνευματικότητας, αισθάνεσαι την ανάγκη μιας εσωτερικής αναζήτησης και ψηλάφησης, αντιλαμβάνεσαι ότι κάποια πράγματα που θεωρούμε απαραίτητα στην καθημερινότητα μας είναι παντελώς αδιάφορα και ασήμαντα για τους περισσότερους μοναχούς….»

Με βάση αυτή τη θέση είναι πολύ δύσκολο να μιλάμε για την μοναστική κοινωνία με μέτρο την καθημερινότητα μας.
Μιλάμε για ανθρώπους που δεν θα ήταν υπερβολή να πω ότι ζουν ….σε άλλη διάσταση και με προτεραιότητες στην ζωή τους ασύλληπτες για το δικό μας συμβατικό τρόπο ζωής.

Διαβάζοντας την συνέχεια θα καταλάβετε τι εννοώ.

Την επόμενη ημέρα το πρόγραμμα προέβλεπε επίσκεψη στην Ι.Μ. Ξενοφώντος. Λόγω απόστασης (περίπου 6-7 ώρες πορείας από τη Σιμωνόπετρα) αποφασίσαμε να κάνουμε τη μισή διαδρομή (μέχρι τη Δάφνη) με ….. «αγιορείτικο ταξί»(για τα οποία θα μιλήσουμε αργότερα), και να περπατήσουμε από την Δάφνη και μετά.

Από την Δάφνη μέχρι την Ξενοφώντος η απόσταση είναι περίπου 9,5 -10 χλμ και χρειαστήκαμε 3 – 3,5 ώρες με πλήρη φόρτο και χωρίς τις στάσεις, μιας και το μονοπάτι δεν παρουσίαζε ιδιαίτερες υψομετρικές διαφορές στο μεγαλύτερο μέρος του (εκτός από μια …..καλούτσικη ανηφόρα 1-1,5 χλμ στην αρχή της διαδρομής).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στο δρόμο μας περάσαμε και από το ρώσικο μοναστήρι (Ι.Μ. Αγ. Παντελεήμονος), όπου οι μοναχοί μας άνοιξαν το καθολικό, προσκυνήσαμε τις εικόνες, θαυμάσαμε τις τοιχογραφίες του, μας έκαναν μια σύντομη ξενάγηση στην μονή και μας φίλεψαν ένα «ρώσικο» ποτό, …δυναμίτη !!!

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Είναι το μεγαλύτερο σε διαστάσεις και εντυπωσιακότερο σε κτίρια μοναστήρι, αν και 19ο στην κατάταξη των μονών του Αγ. Όρους, από όσα είδα σε αυτή την επίσκεψη μου και οι εργασίες ανοικοδόμησης ήταν εντατικές και ….πυρετώδεις.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Από όσο μας είπαν υπάρχει μόνο ένας 'Ελληνας μοναχός στην δύναμη της μονής.
Όλα τα οικοδομήματα αποτελούν δείγματα της ρωσικής αρχιτεκτονικής και είναι διακοσμημένα με τοιχογραφίες της ρωσικής ζωγραφικής σχολής του 19ου αι.
Το καθολικό είναι αφιερωμένο στον Άγιο Παντελεήμονα (εξ’ ου και η ονομασία της μονής) και ξεχωρίζει για το τέμπλο.
Πάνω από την είσοδο της Τράπεζας είναι το καμπαναριό. Ένα επιβλητικό κτίριο με 32 καμπάνες. Η μεγαλύτερη βρίσκεται στον πρώτο όροφο και είναι η μεγαλύτερη στο Όρος και η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο. Έχει διάμετρο περίπου 3 μέτρα, ζυγίζει κοντά 13 τόνους και όταν κτυπά λέγεται ότι ακούγεται μέχρι τον Πολύγυρο, που είναι κάπου 70 χιλιόμετρα μακριά.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Μετά την σύντομη, αναζωογονητική και ενημερωτική στάση μας στο ρώσικο μοναστήρι, συνεχίσαμε την πορεία μας για την Ι.Μ. Ξενοφώντος (κάτι λιγότερο από 1,5 ώρα ποδαρόδρομο)
Καθ’ οδόν και πλησιάζοντας στην μονή Ξενοφώντος, είδαμε και ένα παραπλέον σκάφος, που θύμιζε …. «πειρατικό», με πλήρωμα όχι πειρατές αλλά εκδρομείς που έκαναν «εν πλω» ξενάγηση στο Όρος.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το μοναστηριακό συγκρότημα αυτής της μονής είναι αρκετά μεγάλο, με ευρύχωρη αυλή (μάλιστα είναι η μοναδική μονή του Αγίου Όρους με δυο καθολικά).
Περιβάλλεται από ψηλά οχυρωματικά τείχη που πρόσφεραν προστασία από τις επιδρομές των πειρατών σε παλαιότερες εποχές, καθότι η μονή είναι δίπλα στην παραλία και εκτεθειμένη εκείνες τις εποχές στις ληστρικές επιθυμίες Σαρακηνών και λοιπών κουρσάρων.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το νέο καθολικό, που βρίσκεται στο ανω μέρος της αυλής, κτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και συγκαταλέγεται στα μεγαλύτερα καθολικά των αγιορείτικων μονών(λέγεται ότι χωρά 2000 άτομα) και είναι αφιερωμένο στον Αγ. Γεώργιο. Στο ναό αυτό φυλάσσονται και οι δύο ψηφιδωτές εικόνες των Αγίων Γεωργίου και Δημητρίου.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Είναι η πρώτη μονή που επανήλθε στον κοινοβιακό τρόπο οργάνωσης από το 1784.
Εδώ φυλάσσεται και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας (που σύμφωνα με τον θρύλο βρισκόταν πολύ παλιά στο καθολικό της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου. Το 1730 όμως εξαφανίστηκε ξαφνικά από τη θέση της, ενώ οι πύλες του ναού ήταν κλειδωμένες, και βρέθηκε στην Ιερά Μονή Ξενοφώντος.
Όλοι νόμισαν ότι κάποιος την είχε κλέψει κρυφά και έτσι η εικόνα μεταφέρθηκε πίσω στη θέση της, ενώ οι Βατοπεδινοί μοναχοί έλαβαν αυστηρότερα μέτρα ασφαλείας και σφράγισαν τον ναό. Όταν ανοίχτηκε εκ νέου η εκκλησία για την ακολουθία, η εικόνα έλειπε και πάλι από τη θέση της και πολύ σύντομα έφτανε η είδηση από την Μονή του Ξενοφώντος ότι βρέθηκε και πάλι στην αντίστοιχη θέση στο καθολικό. Έτσι οι Βατοπεδινοί μοναχοί πείσθηκαν για το θαύμα και αποφάσισαν να μην αντισταθούν άλλο στη θέληση της Υπεραγίας Θεοτόκου).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Για την Παναγιά Οδηγήτρια ακούσαμε στην μονή και τον εξής θρύλο :
Το 1875 επισκέφτηκε την Μονή ένας Διαμαρτυρόμενος Προτεστάντης. Αυτοί εκ δόγματος δεν τιμούν την Παναγία.
Γι’ αυτό όταν του είπαν, ότι η Εικόνα αυτή κάνει θαύματα σταμάτησε μπροστά της και είπε, εμπαικτικά:
-Ώστε εσύ είσαι η φημισμένη «Οδηγήτρια», που κάνεις θαύματα;
Δεν μου κάνεις λοιπόν κανένα θαύμα τώρα για να σε πιστέψω και εγώ…
Δεν τελείωσε την φράση και έπεσε κάτω σαν κεραυνόπληκτος. Τον σήκωσαν, αλλά ήταν παράλυτος. Έτσι λέγεται ότι έμεινε σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή του.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η καθιέρωση του «Άβατου» του Αγίου Όρους αποτελεί τον ύψιστο φόρο τιμής στην Παναγία, η οποία παραμένει η μοναδική Κυρία της μοναστικής πολιτείας.
Για το λόγο αυτό όλες ανεξαιρέτως οι μονές πανηγυρίζουν την ημέρα, κατά την οποία γιορτάζεται η μνήμη του αγίου, στο όνομα του οποίου τιμούνται και επίσης το Δεκαπενταύγουστο, που τιμάται η Κυρά του Όρους, η Παναγία (15 με το παλαιό ημερολόγιο ή 28 Αυγούστου με το Γρηγοριανό (το δικό μας)). Σε όλους τους προσκυνητές, μετά την πνευματική τροφή των κατανυκτικών ιερών ακολουθιών, προσφέρεται στην τράπεζα πλούσιο γεύμα με φρέσκο ψωμί, εκλεκτά ψάρια και το καλύτερο κρασί παραγωγής των μοναχών, που φυλάγεται για την ημέρα αυτή στην αποθήκη του κάθε μοναστηριού.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Οι τοιχογραφίες της Τράπεζας είναι έργο της κρητικής σχολής, και χρονολογούνται από το 1496.
Το 1998 γιόρτασε την χιλιετηρίδα από ιδρύσεως της.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Και μετά από αυτές τις γενικές πληροφορίες και μια προσωπική εμπειρία από την μονή αυτή.
Το απόγευμα απολαμβάνοντας την δύση του ηλίου από ένα κιόσκι λίγο έξω από την μονή, είχαμε μια καταπληκτική συζήτηση – επιτρέψτε μου τον όρο κατήχηση, με τον Αρχοντάρη της μονής, πατέρα Θεωνά, όπου με πολύ καθαρές και λιτές κουβέντες προσέγγισε κάποια θέματα που τέθηκαν με ένα τρόπο μοναδικό και ασύλληπτο, που η απλότητα και σοφία του με άφησε άφωνο.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Συζητώντας τα αργότερα το βράδυ με τους υπόλοιπους και πιο ….έμπειρους στο φαινόμενο που λέγεται Άγιο Όρος, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι αυτές οι διαφορετικές και ….ουράνιες (ας μου επιτραπεί ο όρος) συζητήσεις με τους πνευματικούς Πατέρες του Όρους είναι που σε κάνουν να θες να πάς ξανά και ξανά, σαν μια αναζήτηση-απελευθέρωση των απόκρυφων γωνιών της ψυχής και του νου μας, που προσπαθούμε με περισσή υποκρισία να καλύψουμε στην κοσμική μας ζωή.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Συνεχίζεται .......

ΜΕΡΟΣ Ε'

Ι.Μ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

Επόμενη μονή στο πρόγραμμα ήταν η Ι.Μ. Γρηγορίου, στην οποία πήγαμε ακτοπλοϊκώς.

Στις παρακάτω φωτογραφίες η Σιμωνόπετρα με τον αρσανά της (το λιμάνι της δηλαδή), όπως φαίνεται από την θάλασσα :
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Βρίσκεται ανάμεσα στις μονές Σιμωνόπετρας και Διονυσίου στη νοτιοδυτική πλευρά της Αθωνικής χερσονήσου και είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Αγίου Νικολάου (6 Δεκεμβρίου (παλαιό) ή 19 Δεκεμβρίου (Γρηγοριανό).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Είναι και αυτή η μονή χτισμένη πάνω σε ένα βράχο, δίπλα στη θάλασσα όμως, που αποτελεί πλούσιο ψαρότοπο ( στο Όρος απαγορεύεται να πλησιάσουν ψαροκάϊκα και να ψαρέψουν). Μάλιστα επειδή ο ξενώνας βρίσκεται δίπλα ακριβώς στον αρσανά της Μονής, περπατώντας στον προβλήτα παρατήρησα κοπάδια από ψάρια διαφόρων μεγεθών καθώς και ένα μικρό καρχαριοειδές με εντυπωσιακό κίτρινο χρώμα στα πτερύγια και την ουρά που δυστυχώς δεν πρόλαβα να φωτογραφήσω.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η μονή ιδρύθηκε το 14ο αι. από τον Όσιο Γρηγόριο τον Σιναϊτη. Υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες για αυτήν στο πέρασμα των αιώνων.
Μόλις τον 18ου αι. ο Ρώσος περιηγητής και ερευνητής του Αγίου Όρους Μπάρσκυ, αναφέρει ότι η μονή ανακαινίστηκε περί το 1500, ότι είναι η μικρότερη από τις άλλες μονές του Όρους και ότι στη μεγάλη πυρκαγιά του 1761 χάθηκαν σχεδόν όλα τα κειμήλια και τα έγγραφα που υπήρχαν εκεί. Μετά ακολουθεί μία περίοδος ερήμωσης, λόγω των συχνών επιδρομών από Αγαρηνούς (πειρατές) αλλά στη συνέχεια με τη βοήθεια των ηγεμόνων της Μολδοβλαχίας η Μονή ανοικοδομείται και πάλι.
Η Μονή ανέπτυξε εξαιρετική δράση κατά την Επανάσταση του 1821 και το Μακεδoνικό Αγώνα, από το μετόχι της με τους πλούσιους ελαιώνες στον οικισμό Μπαλαμπάνι στη Σιθωνία Χαλκιδικής, εκεί που είναι σήμερα ο Νέος Μαρμαράς.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η σημερινή της ακμή της Μονής ξεκίνησε μόλις στις αρχές του 20ου αιώνα.
Εντυπωσιακό είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο του καθολικού με την πλούσια διακόσμησή του με σκηνές κυρίως από την Παλαιά Διαθήκη. Μέσα στον κεντρικό αυτό ναό φυλάσσονται πολλά κειμήλια και εικόνες, από τις οποίες οι σπουδαιότερες είναι του αγίου Νικολάου και της Παναγίας της Παλαιολογίνας (Το αρχικό όνομα της ήταν Οδηγήτρια Παντάνασσα. Αργότερα σε αντιδιαστολή από άλλες ομώνυμες, επωνομάσθηκε «Παλαιολογίνα», από το όνομα της δωρήτριας της, «Μαρίας Ασανίνας Παλαιολογίνας, κυράς της Μολδαβλαχίας», όπως είναι χαραγμένο σε μικρή χρυσή επιγραφή κολλημένη επάνω στην αργυρή επένδυση της εικόνας που απεικονίζει τη Θεοτόκο με ένα γλυκό και συνάμα πένθιμο ύφος, κρατώντας τον Χριστό σε ηλικία 3 ετών).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Από τους θησαυρούς που κατέχει η μονή, αξίζει να αναφερθούν το τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου και η δεξιά παλάμη της αγίας Αναστασίας τα οποία προσκυνήσαμε αμέσως μετά τον Απόδειπνο.
Οι μοναχοί αυτής της μονής ήταν λίγο πιο ….απόμακροι και λιγομίλητοι και δεν έγινε η καθιερωμένη βεγγέρα αργά το απόγευμα, αλλά αρκεστήκαμε στην απόλαυση του δειλινού από τον εξώστη του ξενώνα με χαλαρές μεταξύ μας συζητήσεις.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Εμπειρία πρώτης φοράς ήταν και την επομένη το πρωϊ η παράθεση μετά τον όρθρο ενός καταπληκτικού σε γεύση είδους αντιδώρου (σε όσους δεν κοινώνησαν), που ήταν άρτος βουτηγμένος σε γλυκό κρασί και ζεστό μέλι.
Αν δεν το δοκιμάσετε ότι και να σας περιγράψω θα είναι λίγο.
Δυστυχώς δεν μπόρεσα να μάθω αν συμβόλιζε κάτι το ιδιαίτερο ή συνηθίζουν να το παραθέτουν στην Μονή αυτή.

Συνεχίζεται........

ΜΕΡΟΣ ΣΤ'

Ι.Μ. ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ

Τελευταία μονή που επισκεφθήκαμε ήταν η Ι.Μ. Διονυσίου.
Βρίσκεται 2,5-3 χλμ. νότια της μονής Γρηγορίου και χρειαστήκαμε 2 και πλέον ώρες να φθάσουμε, καθότι το μονοπάτι που συνδέει τις δύο μονές είναι αρκετά δύσβατο με έντονες, απότομες και σε κάποια σημεία επικίνδυνες ανηφοριές και κατηφόρες.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Και αυτή η μονή είναι κτισμένη πάνω σε απόκρημνο παραθαλάσσιο βράχο ύψους σχεδόν 80 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, δίπλα στο μεγαλόπρεπο χείμαρρο Αεροπόταμο, ( ή Μεγάλη Κατεβασιά), και έχει έντονο φρουριακό χαρακτήρα με χαρακτηριστικούς κλειστούς και ανοικτούς εξώστες πάνω σε ξύλινους προβόλους, ιδιαίτερα από την πλευρά της θάλασσας .
Το μοναστήρι χτίστηκε το 14ο αιώνα από το μοναχό Διονύσιο που καταγόταν από τον Κορησό της Καστοριάς και είναι αφιερωμένο στην γέννηση του Ιωάννου του Προδρόμου και γιορτάζει στις 24 Ιουνίου (7 Ιουλίου με το δικό μας ημερολόγιο).
Σε παλαιά έγγραφα αναφέρεται και με άλλα ονόματα όπως «Νέα Πέτρα» λόγω τοποθεσίας και «Μονή του Μεγάλου Κομνηνού» από το όνομα του δωρητού της.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στο μοναστήρι αυτό κατάφερα να ικανοποιήσω μια μεγάλη περιέργεια μου, για την οποία θα αναφερθώ αναλυτικότερα στη συνέχεια.

Το μοναστήρι έχει ένα πολύ μικρό προαύλιο χώρο, στον οποίο κυριαρχεί ο όγκος του μολυβδοσκέπαστου καθολικού και ο πύργος της μονής που χρησίμευε παλαιότερα σαν παρατηρητήριο και για το λόγο αυτό δεν διαθέτει τη «φιάλη του αγιασμού» που συναντάμε στις υπόλοιπες μονές.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Δίπλα από το καθολικό και στα αριστερά της λιτής (του πρόναου δηλαδή) βρίσκεται το θολωτό παρεκκλήσιο της Παναγίας του Ακάθιστου Ύμνου, όπου φυλάσσεται η ομώνυμη εικόνα της Παναγίας, γνωστή και ως η εικόνα των Χαιρετισμών της Θεοτόκου , που αποτελεί έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και είναι φτιαγμένη από κηρομαστίχα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Σύμφωνα με την παράδοση είναι εκείνη που κρατούσε στα χέρια του ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Σέργιος, όταν περιερχόταν τα τείχη της Κωνσταντινούπολης ενθαρρύνοντας το στρατό και το λαό κατά την πολιορκία της από Αβάρους, Σκήθες και Σλάβους το 626 μ.Χ..
Μπροστά λοιπόν σε αυτή την εικόνα ψάλθηκε για πρώτη φορά ο Ακάθιστος Ύμνος μετά από αυτή τη μεγάλη νίκη των Βυζαντινών επί των βαρβάρων.
Πάντα σύμφωνα με τους κρατούντες θρύλους το 1592 Αλγερινοί πειρατές επιχείρησαν να κλέψουν την εικόνα αλλά φεύγοντας έπεσαν σε φοβερή τρικυμία, το κιβώτιο που είχαν αποθηκεύσει την εικόνα διαλύθηκε και η εικόνα πλημμύρισε από μύρο και το σκάφος τους σχεδόν διαλύθηκε αλλά όλοι τους σώθηκαν. Συγκλονισμένοι λοιπόν από αυτό το θαύμα αναγκάστηκαν να την επιστρέψουν στη Μονή και λέγεται ότι κάποιοι από τους πειρατές έμειναν στο μοναστήρι, βαπτίστηκαν και έγιναν μοναχοί.

Πέρα από αυτή τη θαυματουργή εικόνα σημαντικής καλλιτεχνικής και ιστορικής αξίας είναι και οι τοιχογραφίες του καθολικού, έργο της Κρητικής Σχολής του 15ου αιώνα, καθώς και μερικά γλυπτά έργα από ξύλο με φίλντισι, όπως είναι ο δεσποτικός θρόνος, τα αναλόγια των ψαλτών, καθώς και η Αγία Τράπεζα που χρονολογείται από τα τέλη του 16ου αιώνα.

Στην στοά μεταξύ καθολικού και Τράπεζας υπάρχουν τοιχογραφίες με πολύ εντυπωσιακές σκηνές από την Αποκάλυψη του Ιωάννου (μπροστά στις οποίες φωτογραφηθήκαμε αργά το βράδυ ……παρότι οι φωτογραφίες εντός μονής απαγορεύονται).

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Εντύπωση μου έκανε επίσης η παλιά ξυλόγλυπτη πόρτα στην είσοδο της Τράπεζας με παραστάσεις από διάφορα μυθικά ζώα όπως και το τριώροφο επιβλητικό κωδωνοστάσιο, πάνω στο οποίο βρίσκεται το παλαιό ρολόι του μοναστηριού.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Πλουσιότατη και πολύ καλά οργανωμένη είναι και η βιβλιοθήκη του μοναστηριού. Στεγάζεται στη νέα πτέρυγα και περιέχει πάνω από 1.000 χειρόγραφα σε περγαμηνές, μεταξοτυπίες (βομβύκια) και σε χαρτί, καθώς και 27 μοναδικά βυζαντινά βιβλία από περγαμηνή τυλιγμένα γύρω από άξονα ( ειλητάρια ).
Εκτός από το τμήμα των χειρογράφων η βιβλιοθήκη διαθέτει και πολλά έντυπα βιβλία, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται πολύτιμα αρχέτυπα, καθώς και σπάνιες εκδόσεις της Αγίας Γραφής.

Σε βράχο απέναντι και σε μικρή απόσταση από τη μονή βρίσκεται το κάθισμα των Αγίων Αποστόλων, που μόνασε ο πολυγραφότατος λόγιος μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης (1916-2006), συγγραφέας του βιβλίου « Μεταξύ ουρανού και γης», που αποτελεί βιβλίο – ορόσημο για τον Αγιορείτικο μοναχισμό και παρουσιάζει με γλαφυρό και λογοτεχνικό ύφος το κάλλος αυτού του μοναχισμού.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Φτάνοντας στο μοναστήρι μας περίμενε ο ευγενικός και αεικίνητος π. Παύλος, αρχοντάρης της Μονής και γνωστός των περισσοτέρων της παρέας πλην εμού. Όταν συστηθήκαμε και έμαθε την ιδιότητα μου, πολύ ευγενικά μου ζήτησε αν θέλω να εξετάσω κάποιους γέροντες που αντιμετώπιζαν κάποια προβλήματα υγείας. Ήταν κάτι που σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσα να αρνηθώ και έτσι …..ικανοποιώντας και την περιέργεια μου κατάφερα να δω από πρώτο χέρι τα …..άδυτα ενός μοναστηριού, όπως το εσωτερικό στα κελιά των μοναχών, τους χώρους ενδιαίτησης τους, το αναρρωτήριο τους, τους απροσπέλαστους στο ευρύ κοινό χώρους της μονής.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Εντυπωσιάστηκα από την απλότητα, την τάξη, την οργάνωση και τις υπάρχουσες δυνατότητες στη μονή ( πλήρως εξοπλισμένο οφθαλμιατρείο και οδοντιατρείο, εξεταστήριο με δυνατότητα μικροεπεμβάσεων, ενημερωμένο φαρμακείο με πάρα πολλά φάρμακα ) παρότι δεν υπάρχει στη μονή κάποιος μοναχός με ιατρικές γνώσεις.

Ο π. Παύλος είναι ένας άνθρωπος που σε κερδίζει ….με την πρώτη ματιά. Ακούραστος, ανήσυχος, ομιλητικός, καταδεκτικός, εξυπηρετικός, φιλόξενος, πρόθυμος, ευγενικά αυστηρός, με ανοικτούς πνευματικούς ορίζοντες φροντίζει για τα πάντα και τους πάντες.

Έχοντας ακούσει διάφορες …..ιστορίες για το μυστήριο της εξομολόγησης και επιτρέψτε μου την έκφραση, έχοντας ξεκάθαρη και λίγο ….διαφορετική άποψη από τα κρατούντα στην Εκκλησία μας για την ανάγκη και τον τρόπο της εξομολόγησης, εξεπλάγην ευχάριστα με την πνευματικότητα και την χωρίς …… «ακατανόητους» δογματισμούς και απόλυτες θέσεις προσέγγιση του.

Από όσες μονές επισκεφθήκαμε στο ταξίδι αυτό, η μονή Διονυσίου ήταν η μοναδική με το Αρχονταρίκι της συνεχώς ανοικτό στους προσκυνητές και τον π. Παύλο παρόντα και έτοιμο να συζητήσει για οτιδήποτε μας απασχολεί ή μας προβληματίζει και να δώσει χωρίς την παραμικρή δυσανασχέτηση, την συμβουλή ή τη γνώμη του μέχρι πολύ αργά το βράδυ.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Και κάπου εδώ τελειώνει το ……διαφορετικό ταξίδι μας στο Άγιο Όρος που θα κλείσουμε με κάποιες γενικές πληροφορίες και ….σκόρπιες εντυπώσεις από αυτό το ξεχωριστό οδοιπορικό.

Συνεχίζεται με το τελευταίο μέρος .......

ΜΕΡΟΣ Ζ' - ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ

Θα ξεκινήσουμε αυτό το τελευταίο μέρος, αρχικά με μερικές …..πρακτικές πληροφορίες για όσους σκοπεύουν να επισκεφθούν το Όρος και θα το κλείσουμε με κάποιες εντελώς ….προσωπικές εκτιμήσεις.

Για να επισκεφθούμε το Άγιο Όρος πρέπει προηγουμένως να εξασφαλίσουμε το λεγόμενο «Διαμονητήριο».

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τους εμπειρότερους προσκυνητές της παρέας, έχουν τεθεί από την Ιερά Επιστασία του Αγίου Όρους κάποια όρια στο αριθμό των επισκεπτών (επιτρέπεται να εισέλθουν μέχρι 110-120 άτομα ημερησίως ), όσο και στη διάρκεια της παραμονής ( επιτρέπονται το πολύ μέχρι τέσσερις διανυκτερεύσεις συνολικά).

Θα πρέπει λοιπόν να τηλεφωνήσουμε αρκετό καιρό πριν (εμείς είχαμε κλείσει από το Μαϊο για επίσκεψη τον Οκτώβριο, αλλά η συνήθης πρακτική είναι περίπου 2-3 μήνες πριν) στο τηλέφωνο :
2310-252575 (για Έλληνες ή Κύπριους) ή στο
2310-252578 (για τους αλλοδαπούς) από 9.00-16.00 τις καθημερινές και το Σάββατο από 9.00-14.00. Το fax του γραφείου είναι 2310-222424.

Για την έκδοση του διαμονητηρίου, χρειάζεται να δηλώσουμε τις εξής πληροφορίες :
- ημερομηνία εισόδου στο Άγιο Όρος,
- ονοματεπώνυμο και πατρώνυμο,
- αριθμό ταυτότητας ή διαβατηρίου,
- έτος γέννησης.
και κατόπιν να ενημερώσουμε τηλεφωνικά ή με fax, τις Μονές ή τις Σκήτες. που θέλουμε να επισκεφθούμε.
Ορισμένες Σκήτες δέχονται προσκυνητές χωρίς να χρειαστεί ενημέρωση.
Τα τηλέφωνα όλων των μονών του όρους, καθώς και μερικές άλλες χρήσιμες πληροφορίες :

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Το Διαμονητήριο το παραλαμβάνουμε από το Γραφείο Προσκυνητών της Ουρανούπολης στις 08.00 π.μ. την ημέρα εισόδου στο Όρος. Το κόστος του διαμονητηρίου είναι 25 Ευρώ και για τις 4 ημέρες.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Από την Ουρανούπολη ξεκινά το καράβι για τη Δάφνη καθημερινά στις 9.45 π.μ. και φτάνει στη Δάφνη γύρω στις 12.00.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Από τη Δάφνη υπάρχουν οι εξής δυνατότητες :
- αν πρόκειται να επισκεφθούμε τις νοτιοδυτικές Μονές του Όρους υπάρχει ανταπόκριση με άλλο Φ/Β που συνεχίζει μέχρι τη σκήτη της Αγ. Άννας και τη σκήτη Καυσοκαλυβίων,
- από τη Δάφνη ξεκινά λεωφορείο για τις Καρυές.
- εναλλακτικά υπάρχουν τα «ταξί» του Αγ. Όρους (μικρά λεωφορεία δηλαδή) με έδρα τις Καρυές (τηλ. 23770-23266) που σας μετακινούν οπουδήποτε εντός του Όρους.
- για τους βιαστικούς υπάρχουν και τα «θαλάσσια ταξί» (ταχύπλοα) στο τηλέφωνο 23770-21041, (απαιτείται κράτηση γιατί παίρνουν συγκεκριμένο αριθμό ατόμων).
- για τους πεζοπόρους φυσιολάτρες υπάρχουν τα ....πόδια τους και η αντοχή τους.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στο σημείο αυτό να δηλώσω πώς το μόνο μελανό σημείο που με εκνεύρισε απίστευτα, ήταν η εκμετάλλευση που υπάρχει από μια μερίδα λεγόμενων ….. «επαγγελματιών», κυρίως Κυπρίων και Ρώσων, που πιθανόν (???) με τις …. «ευλογίες» της Διοίκησης του Αγ. Όρους έχουν αναλάβει κατ’ αποκλειστικότητα και μονοπωλιακά τις μετακινήσεις εντός του Όρους, με τιμές επιεικώς ….απαράδεκτες καθώς και την διαχείριση αρκετών από τα καταστήματα στην Δάφνη και τις Καρυές με ανάλογη εικόνα τιμών.

Όπως προείπαμε ο αριθμός των Μονών του Όρους είναι 20, αναγνωρισμένες ανέκαθεν από την Εκκλησία και την Πολιτεία και δεν μπορούν ούτε να αυξηθούν αλλά ούτε και να ελαττωθούν.
Από αυτές οι 17 είναι Ελληνικές, 1 Σερβική (Ι.Μ. Χιλανδαρίου), 1 Ρωσική (Ι.Μ. Παντελεήμονος), και 1 Βουλγαρική (Ι.Μ. Ζωγράφου).

Πέρα από τα Μοναστήρια, στο Όρος υπάρχουν και οι ακόλουθοι μοναστικοί σχηματισμοί (που ανήκουν σε κάποια κυρίαρχη μονή) :

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Α - ΟΙ ΣΚΗΤΕΣ
Υπάρχουν συνολικά 14 σκήτες που είναι σαν μικρές συνοικίες από μοναχούς. Οι σκήτες είναι είτε ιδιόρρυθμες, είτε κοινόβιες.
Οι ιδιόρρυθμες είναι ένας μικρός αριθμός από κελιά γύρω από ένα κεντρικό ναό που ονομάζεται «Κυριακό».
Το κάθε κελί έχει τον δικό του ναό όπου εκεί τελούνται οι ακολουθίες τις καθημερινές, ενώ τις Κυριακές και τις γιορτές γίνονται στο «Κυριακό».
Ο επικεφαλής της σκήτης ονομάζεται Δίκαιος και εκλέγεται από τους Γέροντες των κελιών για ένα χρόνο.
Στις κοινόβιες σκήτες, η διοίκηση είναι διαφορετική και επικεφαλής είναι ο ηγούμενος που εκλέγεται από την Μονή και είναι ισόβιος.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Β - ΤΑ ΚΕΛΙΑ
Τα κελιά είναι μικρά μοναστικά ιδρύματα με δικό τους ναό και πολλά δωμάτια. Επικεφαλής είναι ο Γέροντας και οι άλλοι είναι οι υποτακτικοί του.
Εδώ οι μοναχοί λειτουργούν σαν μια κλειστή οικογένεια και ζουν με τον δικό τους ιδρώτα, ζωγραφίζοντας εικόνες, κάνοντας γουδιά, κομποσκοίνια, κλπ

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Γ - ΟΙ ΚΑΛΥΒΕΣ
Οι καλύβες είναι σαν μικρές κατοικίες δύο ή τριών ατόμων που έχουν παραχωρηθεί ισόβια από κάποιο μοναστήρι. Οι μοναχοί στις καλύβες ζουν αποκλειστικά από την προσωπική τους εργασία.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Δ - ΤΑ ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ
Τα καθίσματα είναι μικρές καλύβες που κατοικούνται από έναν μοναχό. Η μονή παραχωρεί το κάθισμα ισόβια σε κάποιο μοναχό και αυτή φροντίζει για τη τροφή του.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Ε - ΤΑ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΑ
Τα ησυχαστήρια είναι μικρά καθίσματα σε δύσβατα και απάτητα συνήθως σημεία, μέσα σε ρωγμές βράχων ή σε απόμακρες κορυφές βουνών.
Εδώ υπάρχει η πιο ακραία ερημιτική μορφή μοναχισμού.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Και μετά από αυτές τις .....γενικές πληροφορίες και μερικές …. προσωπικές εντυπώσεις και βιώματα που αποκόμισα επισκεπτόμενος για πρώτη φορά το Όρος.

Η περιβόητη και ανεκτίμητη περιουσία του Αγίου Όρους κρύβεται στη φύση, τα δένδρα, το αχνό φως της καντήλας και των κεριών αξημέρωτα, στις μελωδικές ψαλμωδίες, στο γαλήνιο βλέμμα των γερόντων, στην απόλυτη ησυχία, στα απίστευτα δειλινά, στο υπέροχα ιδιαίτερο και λιτό φαγητό που όμοιο του δεν έχω γευθεί πουθενά, στην απάρνηση πραγμάτων που θεωρούμε αναγκαία στην κοσμική ζωή μας.
Για να τη δούμε και να τη νοιώσουμε πρέπει να τη ζήσουμε και για να τη ζήσουμε πρέπει να απομονώσουμε ότι μας …..αγριεύει και μας κάνει επιφυλακτικούς και δύσπιστους.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η νηστεία που γνωρίζουμε εμείς δεν έχει καμία σχέση με την νηστεία που γνώρισα στο Όρος και που οφείλω να ομολογήσω ότι η τελευταία είναι πιο κοντά στις δικές μου …. «αντιδραστικές» αντιλήψεις περί του τρόπου και του λόγου μιας νηστείας.

Παρότι ποτέ δεν διεκδικούσα το τίτλο του «εκκλησιαζόμενου», παρακολούθησα τις λειτουργίες με ιδιαίτερη κατάνυξη χωρίς να χρειαστεί να κοιτάζω συνεχώς το ρολόϊ μου, παρότι ήταν σε ώρες που δεν θα πίστευα ότι μπορεί να τις παρακολουθήσω. Η αιτία πιστεύω πως βρίσκεται στο τρόπο που γίνονται όπως και στη περιρρέουσα πνευματικότητα του χώρου.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Η γενική μου εντύπωση είναι ότι το Άγιο Όρος είναι ένας μοναδικός τόπος σιωπής και μυστηρίου, που βρίσκεται πέρα από την έννοια του αισθητού και του λογικού όπως το βιώνουμε στη κοσμική μας ζωή. Αυτή η ηρεμία και σιωπή που συναντάς είναι που σε βοηθάει να συγκεντρωθείς, να σκεφτείς και να τα βρεις με τον εαυτό σου.

Ο τρόπος ζωής των μοναχών, πιστεύω πως είναι κάτι που πολύ δύσκολα κάποιος από όλους εμάς θα μπορούσε να ακολουθήσει. Εγώ προσωπικά με τίποτε.

Ο κάθε επισκέπτης του Όρους προσλαμβάνει και από ένα διαφορετικό μήνυμα που ικανοποιεί το λόγο για τον οποίο το επισκέφθηκε. Ο ιερός αυτός τόπος είναι ένας παγκόσμιος και επιτρέψτε μου τον αδόκιμο όρο «υπερκόσμιος» πομπός πού εκπέμπει πολλά και διαφορετικά μηνύματα και ο καθένας μας ακούει και βλέπει «ότι και όσα μπορεί», αφού αυτός ο τόπος είναι έτσι φτιαγμένος ώστε να ικανοποιεί τούς πάντες.

Όποιος τον επισκέπτεται με καθαρό θρησκευτικό συναίσθημα, θα βρει την απόλυτη έννοια της προσευχής και το αληθινό νόημα της μετάνοιας. Θα ακούσει και θα αισθανθεί με όλες τις αισθήσεις του μια τελετουργία βγαλμένη από άλλες εποχές, βυζαντινές και θα νοιώσει το πραγματικό νόημα της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Όποιος ενδιαφέρεται για τη πολιτισμική και πολιτιστική κληρονομιά θα ικανοποιηθεί στον απόλυτο βαθμό, από τα πάμπολλα μνημεία και τους ανεκτίμητους θησαυρούς.

Όσοι αγαπούν την παρθένα φύση και έχουν οικολογικές ανησυχίες θα εκπλαγούν κυριολεκτικά από την μαγευτικά άγρια ομορφιά του Αγιορείτικου τοπίου.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Όποιος έχει κοινωνιολογικά ενδιαφέροντα εκεί θα συναντήσει μορφές κοινοτήτων πού διαφέρουν από τις σύγχρονες κοσμικές κοινωνίες, που όλοι μας ξέρουμε, ως προς την οργάνωση και τον τρόπο ζωής.
Η κοινοκτημοσύνη και η ανιδιοτέλεια, η κοινοχρησία και η ενότητα, η οργάνωση και η απελευθέρωση, η μοναξιά και η τάξη, η υπακοή και η ελευθερία σπάζουν όλα τα στερεότυπα των κοινωνιολογικών θεωριών περί φιλελευθερισμού, πολυπολιτισμικότητας, σοσιαλισμού και υπαρκτού ή ανύπαρκτου κομμουνισμού.
Εδώ η κοινωνιολογία δεν ερμηνεύεται ως θεωρητικό σύστημα και ιδανική ιδεολογία, αλλά βιώνεται ως υπαρκτή παρουσία.

Αντίστοιχα όποιος έχει έντονες υπαρξιακές αναζητήσεις είναι σίγουρο ότι θα ικανοποιηθεί στο έπακρο από τις συζητήσεις με γέροντες και πνευματικούς του Όρους, οι οποίοι έχοντας ξεπεράσει τους εγωϊσμούς τους και τα φαινόμενα της αυτοπροβολής αποσύρθηκαν μακριά από τη κοσμική ζωή και συνειδητά επέλεξαν τη κοινωνία μόνο με τον Θεό.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Σχεδόν όλοι μας φεύγοντας από το Όρος δίνουμε υπόσχεση στον εαυτό μας κάποτε να επιστρέψουμε για να ζήσουμε και πάλι την βυζαντινή κοσμική και εκκλησιαστική παράδοση.

Οι λέξεις που θα περιέγραφα συμπερασματικά αυτό το .....ιδιαίτερο οδοιπορικό είναι :
Αρχικά περιέργεια για τη ζωή στο Όρος, ακολούθως θαυμασμός στα έργα της φύσης και του ανθρώπου, που εξελίχθηκε σε ερευνητική ματιά και αναζήτηση στο βάθος της καρδιάς και της ψυχής μου και στο τέλος η νοσταλγία όλης αυτής της μοναδικής εμπειρίας.

Τελικά το Άγιο Όρος είναι μια ιδιαίτερη πολιτεία που συνδυάζει το ανθρώπινο με το ουράνιο, την τοπική συνείδηση με την οικουμενική, το παρόν με την ιστορία, τον πολιτισμό με το παρελθόν, την εξουσία με την ελευθερία, αλλά κυρίως και προπαντός είναι ένας τόπος μυστηρίου και σιωπής, λογικής και ανεξήγητου, προσευχής και υπέρβασης, οικουμενικότητας και έμπνευσης.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

ΤΕΛΟΣ !!!



Το θέμα, που μόλις διαβάσατε, είναι κλειδωμένο.

Αν έχετε κάποιες απορίες, ή θέλετε περισσότερες διευκρινήσεις, σχετικά με αυτό το ταξίδι …
... μπορείτε να τις γράψετε εδώ ... [Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]
... και θα υπάρξει ανταπόκριση, το ταχύτερο δυνατόν.

Σας ευχαριστούμε.